Cukrzyca i insulina. Wszystko co warto o nich wiedzieć

Cukrzyca to przewlekła choroba, z którą boryka się wiele osób na całym świecie. Według danych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) w 2014 roku było ok. 422 milionów osób chorujących na cukrzycę. W Polsce na tę chorobę może cierpieć nawet 3 miliony osób!

Cukrzyca to przewlekła choroba metaboliczna, spowodowana zaburzonym wydzielaniem lub działaniem insuliny. Insulina to hormon produkowany przez trzustkę, który reguluje poziom cukru we krwi. Bodźcem do wytwarzania insuliny jest zwiększenie stężenia glukozy we krwi po spożyciu posiłku. Zwiększona produkcja insuliny pozwala wprowadzić glukozę, będącą głównym źródłem energii, do komórek organizmu. Brak tego hormonu spowodowałby wzrost cukru we krwi do szkodliwego dla organizmu poziomu. Cukrzyca występuje właśnie wtedy, gdy nasz organizm nie jest w stanie wyprodukować wystarczającej ilości insuliny bądź nie potrafi jej efektywnie wykorzystać.

Cukrzyca typu I i typu II – dwa główne typy cukrzycy

Cukrzyca typu 1, to tak zwana cukrzyca wieku młodzieńczego, cukrzyca insulinozależna, charakteryzuje się brakiem insuliny (na skutek uszkodzenia komórek beta trzustki) i wymaga jej codziennego podawania w formie zastrzyków. Natomiast cukrzyca typu 2 (cukrzyca insulinoniezależna) dotyczy osób, których trzustka wytwarza insulinę, jednak jej ilość jest niewystarczająca, bądź organizm nie potrafi jej wykorzystać. Ten typ cukrzycy określany jest także mianem cukrzycy wieku dojrzałego, ponieważ przede wszystkim dotyczy osób dorosłych, choć w ostatnich latach coraz częściej jest diagnozowany także u dzieci i młodzieży. Typ 2 stanowi ok. 80 – 90% przypadków rozpoznanej cukrzycy. Kolejnym częstym typem cukrzycy jest cukrzyca ciążowa. Charakteryzuje się ona okresowym występowaniem hiperglikemii podczas ciąży, czyli wzrostem poziomu cukru we krwi ponad prawidłowy poziom. Stan ten przemija, jednak kobiety, które doświadczą cukrzycy ciążowej powinny monitorować poziom cukru, gdyż występuje u nich większe ryzyko zachorowania na cukrzycę typu 2 w przyszłości.

Przyczyny powstania cukrzycy

Często spotykane jest stwierdzenie, że cukrzyca jest chorobą dziedziczną – jest to jednak opinia nie do końca prawdziwa. Nie dziedziczy się bowiem choroby samej w sobie, ale predyspozycję do wystąpienia choroby. W cukrzycy typu 1 wpływ na rozwój choroby mają nabyte mechanizmy immunologiczne, skierowane na niszczenie komórek beta trzustki odpowiedzialnych za produkcję insuliny.

Objawy cukrzycy

Objawami cukrzycy są min.:

• Duże pragnienie i częste oddawanie moczu
• Utrata masy ciała mimo dużego apetytu i zróżnicowanej diety
• Zaburzenie widzenia
• Zmęczenie, nadmierna senność
• Łatwe powstawanie siniaków i wolniejsze gojenie się ran
• Nawracające, zapalenia skóry, dziąseł, pęcherza moczowego
• Sucha, swędząca skóra

Objawy cukrzycy typu 2 mogą pokrywać się z objawami cukrzycy typu 1, ale często są mniej wyraźne co powoduje, że choroba może zostać zdiagnozowana kilka lat po jej rozpoczęciu, kiedy już obecne są powikłania. Wystąpienie powyższych objawów niezwłocznie powinno zostać zgłoszone lekarzowi!

Powikłania cukrzycy

Wieloletnia cukrzyca może prowadzić do wielu powikłań. Z biegiem czasu cukrzyca może prowadzić do uszkodzeń w obrębie układu krwionośnego, nerek, narządu wzroku czy układu nerwowego. Nieleczona cukrzyca może prowadzić m.in. do: upośledzenia wzroku, niewydolności nerek, choroby wieńcowej, niedokrwienia kończyn dolnych (stopa cukrzycowa), udaru mózgu.

Diagnoza, leczenie, zapobieganie

Bardzo ważne jest wczesne wykrycie cukrzycy! Wczesna diagnoza może być postawiona dzięki wykonaniu prostego badania moczu i krwi. W leczeniu cukrzycy bardzo ważne jest stałe monitorowanie poziomu cukru we krwi szczególnie u osób z cukrzycą typu 1. Lekarz decyduje o najlepszej formie leczenia schorzenia – dobiera odpowiedni rodzaj insuliny bądź doustne leki przeciwcukrzycowe, w zależności od typu cukrzycy oraz stadium nasilenia choroby. Ogromną rolę w leczeniu odgrywa także zmiana stylu życia: stosowanie odpowiedniej diety, włączenie do rozkładu dnia aktywności fizycznej, zredukowanie masy ciała, zaprzestanie palenia tytoniu, kontrolowanie ciśnienia krwi.

Proste zmiany stylu życia mają nie tylko znaczenie w procesie leczenia u osób, które już zmagają się z chorobą, ale są także skuteczne w zapobieganiu bądź opóźnianiu wystąpienia cukrzycy, zwłaszcza typu 2.

Zespół redakcyjny pacjentinfo.pl

Artykuł powstał na podstawie informacji ogólnodostępnych. Nie zastępuje konsultacji lekarskich i nie jest poradnikiem samodzielnego leczenia.