Zakrzepica – jak w porę wykryć i leczyć?

Czym jest zakrzepica?

Zakrzepica to choroba układu krążenia prowadząca do powstania skrzeplin w świetle naczyń krwionośnych. Patologiczne zmiany najczęściej rozwijają się w sieci żył głębokich przechodzących przez mięśnie łydek i ud. Tworzące się w naczyniach kończyn dolnych skrzepliny mogą okazać się poważnym zagrożeniem dla naszego zdrowia i życia. Dlatego też warto wiedzieć, jakie podjąć działania, aby uchronić się przed poważnymi konsekwencjami tej podstępnej, często przebiegającej bezobjawowo choroby.

W Polsce co roku diagnozuje się ponad 50 tys. nowych przypadków zachorowań na zakrzepowe zapalenie żył głębokich i około 20 tys. przypadków zatorowości płucnej. Ta ostatnia przypadłość jest szczególnie niebezpiecznym, potencjalnie zagrażającym życiu powikłaniem zapalenia żył głębokich. W sytuacji wystąpienia zakrzepu w żyle udowej lub biodrowej istnieje znaczne ryzyko, że skrzeplina oderwie się od ściany naczynia i powędruje wraz z prądem krwi do krążenia płucnego, gdzie może zatkać tętnicę płucną i wywołać nagłe zatrzymanie akcji serca i w konsekwencji zgon chorego

Krzepnięcie krwi jest naturalnym procesem chroniącym nas przed niekontrolowanymi krwotokami. Jednak w momencie ujawnienia się zakrzepicy żył głębokich (ZŻG) mechanizm ten zostaje zaburzony, a w naczyniach krwionośnych dochodzi do częściowego lub całkowitego zamknięcia ich światła przez skrzepliny. Aby utworzył się zator muszą wystąpić sprzyjające ku temu warunki. W medycynie nazywa się je triadą Virchowa i są to: zwolniony przepływ krwi, uszkodzenie ściany naczyniowej oraz nadmierna krzepliwość krwi.

Spowolniony przepływ krwi powstaje na skutek długotrwałego unieruchomienia lub ucisku żyły. Taka sytuacja może zdarzyć się chociażby podczas wielogodzinnej podróży samolotem lub autobusem. Krew zaczyna także wolniej krążyć u osób przyjmujących leki moczopędne, osób przewlekle leżących (np. w wyniku choroby) oraz u kobiet w ciąży. Uszkodzenia śródbłonka pokrywającego ściany naczyń krwionośnych mogą natomiast nastąpić w konsekwencji przebytego zabiegu chirurgicznego, zażywania niektórych leków oraz przebytych urazów mechanicznych (np. złamanie szyjki kości udowej lub miednicy). Z kolei zwiększona aktywność układu krzepnięcia uwarunkowana jest genetycznie lub powstaje na skutek zażywania leków antykoncepcyjnych, toczącej się w organizmie choroby nowotworowej, czy też stanu zapalnego. Ponadto w grupie zwiększonego ryzyka wystąpienia zakrzepicy żył głębokich znajdują się osoby palące, osoby po 40 roku życia oraz te u których zdiagnozowano otyłość.

Objawy i leczenie

Zakrzepica żył głębokich w połowie przypadków rozwija się bezobjawowo, przez co zazwyczaj osoba cierpiąca na tą dolegliwość dowiaduje się o niej dopiero w zaawansowanym stadium choroby. Pomimo tego warto wyczulić się na każde odstępstwa, które mogą świadczyć o rozwijającym się schorzeniu. Do charakterystycznych objawów zakrzepicy żył głębokich zalicza się m.in. ból i obrzęk łydki lub uda, w którym toczy się patologiczny proces, co powoduje zmianę w jej obwodzie, napięcie skóry, a także czasami zaczerwienienie lub zasinienie chorego miejsca. Niekiedy symptomom tym również towarzyszy podwyższona temperatura ciała. Ważne jest, aby nie lekceważyć tych objawów, ponieważ nieleczone mogą doprowadzić do zatorowości płucnej, która jest bezpośrednim zagrożeniem dla życia chorego.

W przypadku podejrzenia zakrzepicy żył głębokich koniecznie udaj się do lekarza. Rozpoznanie choroby lekarz stawia w oparciu o przeprowadzony wywiad i badania kliniczne. Najczęściej wykonuje się także USG żył głębokich (ultrasonografia metodą Dopplera).

W leczeniu zakrzepicy żył głębokich w większości przypadków podaje się choremu leki przeciwzakrzepowe, które minimalizują ryzyko wystąpienia zatoru płucnego, powodują zahamowanie wzrostu istniejących już skrzeplin, a także zapobiegają tworzeniu się nowych. Należy pamiętać, że terapia przeciwzakrzepowa jest długotrwała i tylko systematyczne przyjmowanie leków da oczekiwane efekty.

Redakcja pacjentinfo.pl

Artykuł powstał na podstawie informacji ogólnodostępnych. Nie zastępuje konsultacji lekarskich i nie jest poradnikiem samodzielnego leczenia.