Borelioza znów zbiera żniwo!

Czas letni sprzyja wypoczynkowi na łonie natury. Jednak spacery po lasach, parkach czy nawet piknik w parku może wiązać się z zagrożeniem ze strony kleszcza. Z pozoru niegroźny pajęczak, niewielkich rozmiarów, jednak spotkanie z nim może być niebezpieczne dla naszego zdrowia. Kleszcz jest nośnikiem wielu bakterii i wirusów, w tym bakterii boreliozy.

Borelioza (choroba z Lyme, krętkowica kleszczowa) to wielonarządowa choroba zakaźna wywołana przez bakterie należące do krętków Borrelia burgdorferi. Choroba przenoszona jest na człowieka i niektóre zwierzęta przez kleszcze z rodzaju Ixodes. Do zakażenia dochodzi w wyniku ukąszenia przez kleszcza, który jest nosicielem choroby, na skutek wydziałania śliny oraz zawartości jelita środkowego pajęczaka do rany. Borelioza jest najczęściej występującą chorobą odkleszczową w Polsce i w Europie. W 2016 r. w Polsce odnotowano aż 21 200 zachorowań na boreliozę, dla porównania w 2015 r. odnotowano 13 625 przypadków zachorowań (PZH – NIZP)! Przedstawione dane pokazują, iż problem z roku na rok narasta.

Objawy

Niestety borelioza jest trudna do rozpoznania, ponieważ symptomy zakażenia są różnorodne i mogą być mylone z objawami innych chorób, takich jak: zapalenie stawów, porażenia nerwowe, wady serca, choroby psychiczne, a nawet choroba Alzheimera. Ze względu na brak specyficznych objawów choroba może zostać późno rozpoznana, co zdecydowanie negatywnie wpływa na skuteczność stosowanej terapii.

Pierwsze objawy choroby występują w ciągu 1 – 3 tygodni od ukąszenia. U chorych najczęściej pojawia się charakterystyczny tzw. rumień wędrujący, początkowo niewielki (czerwona plamka lub grudka), szybko powiększający się ku obwodowi, osiągający co najmniej 5 cm średnicy, z czasem blednący od środka. Niestety zmiana  skórna nie występuje u wszystkich zakażonych. Choroba może objawiać się także występowaniem świądu skóry i powiększeniem węzłów chłonnych w okolicach ukąszenia. Dodatkowo mogą wystąpić objawy grypopodobne. Jeśli na tym etapie zakażenia nie zostanie  wdrożone odpowiednie leczenie, borelioza rozwija się. W kolejnych stadiach choroby mogą wystąpić objawy ze strony układu nerwowego, krążenia, kostno-stawowego czy endokrynnego. Objawy mogą być zróżnicowane zarówno pod względem ich ilości i intensywności jak i układu, w którym występują.

Najczęściej występującymi objawami w zaawansowanej boreliozie są m. in.:

• gorączka, poty, dreszcze, fale gorąca z nieznanych powodów,
• zmiana masy ciała (przybranie lub utrata wagi),
• zmęczenie (napadowe lub stałe), ociężałość, słaba wytrzymałość fizyczna,
• bezsenność, płytki sen, bezdech nocny,
• wypadanie włosów z nieznanych powodów,
• budzące ze snu drętwienie kończyn lub tylko palców (czasem bardzo zmienne),
• drętwienie języka (zwłaszcza jego czubka) lub warg oraz zaburzenia smaku,
• bóle gardła,
• bóle jąder
• bóle bioder,
• bóle i kurcze mięśni,
• tiki mięśni twarzy lub innych mięśni,
• różnorakie bóle głowy, bóle zębów,
• bóle i obrzęki stawów, często zmienne i „wędrujące”,
• bóle w klatce piersiowej i w żebrach,
• skoki pulsu i skoki ciśnienia krwi, bloki serca lub inne arytmie (zwykle zmienne i oporne na leczenie) oraz szmery w sercu,
• zaburzenia widzenia: podwójne rozmyte widzenie, czarne plamy w polu.

Przedstawiona lista nie wyczerpuje wszystkich objawów, jednak zwraca uwagę, iż dolegliwości dotyczą różnych narządów i układów. Występowanie objawów z kilku układów na raz u osoby uprzednio zdrowej pozwala wnioskować, że wystąpiło zakażenie, nawet jeśli nie zauważyliśmy ukąszenia przez kleszcza!

Diagnostyka

Jeśli występujące objawy nie wskazują jednoznacznie na występowanie boreliozy, należy wykonać badania diagnostyczne. U pacjentów wykonuje się badania wskazujące na obecność lub brak swoistych przeciwciał IgM lub IgG. W przypadku dodatniego lub niepewnego wyniku wykonuje się drugie badanie potwierdzające metodą Western blot, w której sprawdza się występowanie przeciwciał skierowanych przeciwko boreliozie.

Leczenie

W przypadku boreliozy u chorego stosuje się terapię antybiotykową. Właściwa antybiotykoterapia, trwająca zwykle ok. 3 – 4 tyg., wdrożona we wczesnym stadium choroby zapewnia wyleczenie w >90% przypadków. Należy pamiętać, że im później zostanie rozpoczęte leczenie, tym wyższe zagrożenie dla zdrowia i życia.  Dlatego w wypadku ukąszenia przez kleszcza i jakichkolwiek niepokojących objawów należy niezwłocznie skonsultować się z lekarzem.

Zespół redakcyjny pacjentinfo.pl

Artykuł powstał na podstawie informacji ogólnodostępnych. Nie zastępuje konsultacji lekarskich i nie jest poradnikiem samodzielnego leczenia.