Tag: diagnostyka anemii

Anemia, czyli niedokrwistość to częsty problem zdrowotny, który nierzadko wykrywa się przypadkowo. Objawy towarzyszące niedokrwistości często zrzucamy na karb przepracowania czy życia w ciągłym stresie uważając, że odpoczynek pozwoli nam odzyskać witalność. Jednak w przypadku anemii takie rozwiązanie zwykle nie pomaga i złe samopoczucie utrzymuje się nadal, obniżając tym samym jakość naszego życia. Warto wówczas zastanowić się czy nasz zły nastrój i zmęczenie nie jest sygnałem toczącej się w organizmie choroby?

Czym jest anemia?

Anemia to stan, który powstaje na skutek zbyt małej liczby krwinek czerwonych (erytrocytów) lub zmniejszonego stężenia hemoglobiny przy prawidłowej liczbie erytrocytów, na skutek czego nie zostaje zaspokojone zapotrzebowanie komórek na tlen.

Hemoglobina – w skrócie Hb lub HBG, to czerwony barwnik krwi, składnik erytrocytów, którego główną funkcją jest transport tlenu z płuc do tkanek organizmu.

O anemii mówimy wtedy, gdy stężenie hemoglobiny lub całkowita objętość krwinek czerwonych (hematokryt) osiąga wartości poniżej referencyjnych ustalonych z uwzględnieniem wieku i płci. Według Światowej Organizacji Zdrowia niedokrwistość diagnozuje się, gdy wartość hemoglobiny spanie poniżej:

• 11 g/dl u dzieci w wieku od 6 miesięcy do 6 lat,
• 12 g/dl u dzieci 6-14-letnich,
• 13 g/dl u mężczyzn,
• 12 g/dl u kobiet, a u kobiet w ciąży — poniżej 11 g/dl.

Istnieje kilka rodzajów niedokrwistości, które dzielimy ze względu na przyczyny jej powstania:

• niedokrwistość spowodowaną utratą krwi,
• niedokrwistość będącą konsekwencją upośledzonego wytwarzania (do tej grupy zalicza się m. in. niedokrwistość niedoborową),
• niedokrwistość związaną ze skróconym czasem życia krwinek czerwonych.

Anemia może być skutkiem chorób reumatycznych, przewlekłych zakażeń bakteryjnych, grzybiczych i pasożytniczych oraz nowotworów złośliwych. Jej przyczyną może być niedobór kwasu foliowego, witaminy B12 lub żelaza (najczęstsza przyczyna anemii).

Objawy

Bez względu jednak na rodzaj i przyczyny anemii najczęstsze objawy towarzyszące chorobie są takie same. Symptomy towarzyszące niedokrwistości to przede wszystkim: osłabienie i łatwa męczliwość, zaburzenia i problemy z koncentracją, ból i zawroty głowy, tachykardia (przyspieszenie akcji serca, powyżej 100 uderzeń na minutę), duszność, zaburzenia snu, a także bladość skóry i błon śluzowych. Gdy niedokrwistość pojawia się nagle i z dużym nasileniem mogą również pojawić się omdlenia a nawet utrata przytomności. Objawy te nie są charakterystyczne i często mylone z przemęczeniem.

Diagnostyka

Postawienie właściwego rozpoznania w przypadku niedokrwistości jest możliwe po dokonaniu szczegółowego wywiadu z pacjentem oraz wykonaniu badan laboratoryjnych. Do najbardziej przydatnych należy:

• OB
• Morfologia krwi
• Stężenie żelaza
• Poziom ferrytyny (białko mające za zadanie gromadzenie żelaza, pozwala ocenić nadmiar lub niedobór żelaza)
• Poziom transferyny (białko przenoszące żelazo do tkanek)
• Stężenie witaminy B12 i kwasu foliowego

Oczywiście lekarz na podstawie przeprowadzonego wywiadu może zlecić dodatkowe badania jeśli będzie to niezbędne do postawienia diagnozy, w tym określenia przyczyny niedokrwistości.

Anemia a żelazo

Omawiając zagadnienie niedokrwistości warto bliżej przyjrzeć się anemii z niedoboru żelaza, która jest rozpoznawana zdecydowanie najczęściej. To stan, w którym z powodu zbyt małej ilości żelaza w organizmie następuje upośledzenie syntezy hemu, krwinki czerwone są małe i mają obniżone stężenie hemoglobiny.

Najczęściej ten rodzaj niedokrwistości dotyka młode osoby w okresie dojrzewania, kobiety, u których występują obfite krwawienia miesiączkowe, kobiety w ciąży, a także chorych z obecnym przewlekłym krwawieniem z przewodu pokarmowego (np. choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy, polipy jelita grubego, hemoroidy, rak jelita grubego). Również zaburzenie wchłaniania jest częstą przyczyną powstania niedoborów żelaza. Brak żelaza może wynikać także z niedoborów pokarmowych np. w wyniku stosowania diet eliminacyjnych. Zwłaszcza w diecie wegetariańskiej bądź wegańskiej mogą powstać niedobory, ze względu na gorsze wchłanianie żelaza z produktów roślinnych w porównaniu do łatwo przyswajalnego żelaza hemowego, które jest składnikiem mięsa.

Oprócz wymienionych wyżej objawów niedokrwistości, przy długotrwałym niedoborze żelaza mogą wystąpić dodatkowe objawy, takie jak: sucha, popękana skóra, bolesne pęknięcia w kącikach ust, zanik brodawek języka, paznokcie łamliwe, z podłużnym prążkowaniem, cienkie włosy z tendencją do wypadania, a także opaczne łaknienie, czyli spożywanie niejadalnych produktów, np. wapna, kartonu.

Leczenie anemii z niedoboru żelaza polega przede wszystkim na usunięciu przyczyny niedoboru tego pierwiastka, jego uzupełnieniu oraz utrzymaniu prawidłowego stężenia Hb oraz ferrytyny. W celu uzupełnienia braków należy wprowadzić do diety produkty bogate w żelazo (np. mięso wołowe, jagnięcinę, ryby, wątróbkę, rośliny strączkowe, żółtko jaja, zielone warzywa, produkty zbożowe). Zalecane jest także przyjmowanie doustnych preparatów żelaza. Warto zauważyć, że czynnikiem ułatwiającym wchłanianie żelaza jest np. witamina C czy też dieta bogata w białka i aminokwasy. Natomiast wchłanianie tego pierwiastka hamują leki zobojętniające kwas żołądkowy, a także kawa i herbata.

Podsumowując, anemia jest problemem bardzo powszechnym. Jednak brak specyficznych symptomów powoduje, że chory zgłasza się do lekarza po dłuższym okresie od ich wystąpienia. Towarzyszące niedokrwistości objawy mylnie kojarzone są z przepracowaniem bądź odpowiedzią organizmu na stresowe sytuacje dnia codziennego. Prawidłowe rozpoznanie niedokrwistości i jej przyczyny jest podstawą skutecznego leczenia, którego nie należy odwlekać.

Redakcja pacjentinfo.pl

Artykuł powstał na podstawie informacji ogólnodostępnych. Nie zastępuje konsultacji lekarskich i nie jest poradnikiem samodzielnego leczenia.