Tag: Program profilaktyki POCHP

Profilaktyka zdrowotna to wszelkie działania mające na celu wczesne wykrycie ewentualnych chorób na etapie, który daje duże szanse na całkowite wyleczenie pacjenta. Wydaje się, że zgonie z zasadą „lepiej zapobiegać niż leczyć” nikogo nie trzeba przekonywać do poddania się rutynowym badaniom, często przecież dającym szansę na drugie życie. Warto wiedzieć z jakich bezpłatnych badań możemy skorzystać w ramach programów profilaktycznych finansowanych przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Aktualnie osoby objęte ubezpieczenie zdrowotnym, które spełniają z góry ustalone kryteria mogą przystąpić do sześciu ogólnopolskich programów profilaktycznych NFZ.

1 Program profilaktyki raka piersi (mammografia)
W ramach programu na etapie podstawowym wykonuje się mammografię. Jest to badanie, które pozwala wykryć we wczesnym stadium patologiczne zmiany powstałe w gruczołach piersiowych. Mammografia to nieinwazyjna, bezbolesna metoda radiologiczna. W przebiegu badania każda z piersi umieszczana jest na podstawce z detektorem i dociskana plastikową płytką od góry i po bokach w celu dokładnego prześwietlenia tkanek. Na podstawie wykonanych zdjęć rentgenowskich lekarz radiolog jest wstanie zdiagnozować nieprawidłowości w piersiach. W grupie kobiet wieku 50 – 69 lat regularne wykonywanie mammografii (przynajmniej raz na 2 lata) jest niezwykle istotne, ponieważ są one szczególnie narażone na wystąpienie niebezpiecznego dla zdrowia i życia raka piersi. Jest to typ nowotworu, który przez długi czas może nie dawać żadnych objawów i tylko rutynowe badania kontrolne pozwalają wykryć go na wczesnym etapie, co znacznie zwiększa szanse chorej na wyleczenie. Jeśli na etapie podstawowym zostaną wykryte podejrzane zmiany, pacjentka kierowana jest na dalszą, pogłębioną diagnostykę. Na tym etapie lekarz może zlecić ponowną mammografię, USG piersi (badaniem ultrasonograficznym pozwalające określić rodzaj zmian powstałych w piersiach) oraz biopsję cienkoigłową lub gruboigłową z badaniem histopatologicznym pobranego materiału.

2 Program badań prenatalnych

Wykonywanie badań prenatalnych i na ich podstawie wczesne postawienie diagnozy u wielu ciężarnych pozwala wdrożyć odpowiednie i efektywne leczenie jeszcze na wczesnych etapach ciąży. We wstępnej części programu przeprowadzane są testy biochemiczne (oznaczenia w surowicy krwi) oraz badania USG między 11-13 tygodniem ciąży w celu oszacowania ryzyka pojawienia się aberracji chromosomalnej – mogącej powodować np. zespół Downa u dziecka. Jeśli wyniki badań odbiegają od normy ciężarna kobieta może skorzystać z badań inwazyjnych polegających na pobraniu materiału do badań genetycznych w drodze amniopunkcji, biopsji trofoblastu lub kordocentezy pod kontrolą USG, które dają 100% skuteczność w wykrywaniu chorób płodu.
3 Program profilaktyki raka szyjki macicy (cytologia)
Podstawowym badaniem wykonywanym u pacjentek włączonych do programu jest cytologia szyjki macicy. Cytologia to badanie dzięki, któremu możliwe jest wykrycie wczesnych zmian mogących prowadzić do inwazyjnego raka szyjki macicy. Jak widomo, wczesne zmiany przedrakowe szyjki macicy są w 100% uleczalne. Profilaktyka w tym kierunku jest bardzo ważna, szczególnie u kobiet w wieku 25-59 lat, u których prawdopodobieństwo zarażeni się wirusem HPV – będącym bezpośrednią przyczyną rozwoju raka szyjki macicy jest największe. Samo badanie jest bezbolesne, stosunkowo proste i szybkie w wykonaniu. Podczas rutynowej wizyty ginekologiczne, lekarz ginekolog lub położna pobiera specjalną szczoteczką wymaz do badania z ujścia zewnętrznego i z tarczy szyjki macicy. W przypadku nieprawidłowego wyniku badania cytologicznego lekarz kieruje pacjentkę na dalszą, pogłębioną diagnostykę. Na tym etapie wykonuje się kolposkopię (badanie polegające na oglądaniu w powiększeniu powierzchni szyjki macicy przy pomocy urządzenia optycznego – kolposkopu) oraz ewentualnie pobiera się wycinki do badania histopatologicznego.

4 Program profilaktyki gruźlicy
Gruźlica to zakaźna i potencjalnie śmiertelna choroba, która w porę nie wykryta powoduje nieodwracalne zmiany w organizmie. Program adresowany jest do osób powyżej 18 r.ż., które deklarują, że miały styczność z osobą dotkniętą gruźlicą lub mają trudne warunki życiowe (np. bezdomność, długotrwałe bezrobocie), sprzyjające rozwijaniu się choroby. Program profilaktyki gruźlicy polega na realizacji wśród tych osób przez pielęgniarkę POZ-u edukacji zdrowotnej na temat choroby oraz przeprowadzeniu ankiety, której wyniki wstępnie ocenią poziom ryzyka zachorowania na gruźlicę płuc. W razie stwierdzenia podwyższonego ryzyka zapadnięcia na chorobę, pacjent kierowany jest na pogłębioną diagnostykę i ewentualne dalsze leczenie do Poradni Gruźlicy i Chorób Płuc.

5 Program profilaktyki chorób odtytoniowych (w tym POChP)
Osoba uzależniona uczestnicząca w programie zostaje poinformowana przez lekarza POZ-u o negatywnych skutkach zdrowotnych palenia tytoniu. W programie wykonuje się podstawowe badania przedmiotowe (ustalenie masy ciała, wzrostu, pomiar ciśnienia tętniczego krwi) oraz wyznacza się plan terapii odwykowej dla osób, które wykażą gotowość rzucenia palenia w ciągu najbliższych 30 dni. Dodatkowo, w uzasadnionych medycznie przepadkach przeprowadza się u pacjentów spirometrię. Jest to badanie dzięki, któremu możliwe jest zmierzenie objętości i pojemności płuc oraz przepływu powietrza podczas wdechu i wydechu. Na podstawie uzyskanych wyników można określić, czy pacjent ma dysfunkcje narządu oddechowego, a co najważniejsze, czy w wyniku długotrwałego palenia nie rozwinęła się znacznie obniżająca jakość życia Przewlekła Obturacyjna Choroba Płuc (POChP).

6 Program profilaktyki chorób układu krążenia
Jeśli spełnia się kryteria włączające do programu można skorzystać z badań nakierunkowanych na wykrywanie chorób układu krążenia u swojego lekarza POZ-u. W ramach programu wykonuje się badanie przedmiotowe (w tym określenie współczynnika masy ciała – BMI), zleca się przeprowadzenie badań biochemicznych krwi (stężenie cholesterolu całkowitego, LDL, HDL, trójglicerydów i poziomu glukozy) oraz dokonuje się pomiaru ciśnienia tętniczego krwi.
Ponadto lekarz przeprowadza edukację zdrowotna oraz wywiad nakierunkowany na wykrycie czynników ryzyka wystąpienia choroby układu krążenia.

Ważne: szczegółowe informacje o programach profilaktycznych i wykonywanych w ich ramach badaniach można uzyskać na stronach NFZ-u lub bezpośrednio w Oddziałach.

O tym jak przygotować się do poszczególnych badań możecie dowiedzieć się z naszego innego artykułu

Redakcja pacjentinfo.pl