Tag: rak piersi

Nie tylko październik – profilaktyka raka piersi przez cały rok

Statystycznie to najczęściej występujący nowotwór złośliwy u kobiet. Według danych Krajowego Rejestru Nowotworów liczba zdiagnozowanego raka piersi wśród kobiet w wieku 20-49 lat zwiększyła się w ostatnich trzech dekadach prawie dwukrotnie. Tak dużego wzrostu zachorowań nie notuje się przy żadnym innym typie nowotworu w naszym kraju. Chociaż zwyczajowo za Miesiąc Świadomości Raka Piersi uznaje się październik, o profilaktycznych badaniach powinno się pamiętać przez cały rok. Regularne kontrole uchronią bowiem przed ryzykiem późnego wykrycia zmian chorobowych.

Każdego roku w Polsce zapada na niego aż 17 tysięcy pań, a około 5 tysięcy umiera w wyniku choroby. Mimo że coraz częściej i głośniej mówi się o potrzebie regularnych badań, świadomość dotycząca nowotworów piersi jest wciąż zbyt niska. Polki nie badają się w obawie przed diagnozą, tymczasem choroba atakuje coraz młodsze kobiety. Należy pamiętać, że wczesne wykrycie ma kluczowe znaczenie w procesie leczenia. Na czym polega profilaktyka raka piersi?

Samobadnie – kontrola piersi raz w miesiącu

Comiesięczna kontrola piersi poprzez samobadanie jest niezwykle cenna w profilaktyce raka piersi. Każda kobieta, która ukończyła 20. rok życia, powinna wykonywać je regularnie – jeśli bada je od wielu lat i zna prawidłową strukturę tkanki piersiowej, potrafi wykryć nawet niewielkie zmiany. To zaledwie 5 minut w miesiącu, które może uratować zdrowie i życie. Samobadanie powinno wykonywać się na namydlonym ciele, najlepiej kilka dni po miesiączce, kiedy piersi nie są już nabrzmiałe i bolesne przy dotyku. Kobiety w wieku menopauzalnym mogą wybrać dowolny dzień miesiąca i w tym dniu przeprowadzać badanie. W jego trakcie szuka się ewentualnych przebarwień, wgłębień, marszczeń skóry, zgrubień i nierówności. Każdą zauważoną zmianę należy niezwłocznie zgłosić lekarzowi. Warto również wiedzieć, że oprócz tkanki piersiowej należy również sprawdzić okolice pach. Dokładny proces samobadania opisuje dr n. med. Tomasz Sarosiek, onkolog kliniczny, Magodent Grupa LUX MED:

Samokontrolę piersi powinno się przeprowadzać w pozycji stojącej. Prawą rękę należy unieść do góry i oprzeć dłoń z tyłu głowy. Trzy środkowe palce lewej ręki przykładamy do prawej piersi i przyciskamy je lekko do skóry, wykonując ruchy od góry w dół oraz okrężne, a także od boku do centrum i odwrotnie), badając w ten sposób pierś oraz pachę. Następnie czynność powtarzamy, nieco mocniej przyciskając palce, dzięki czemu łatwiej jest wyczuć tkanki położone głębiej. Należy zwracać szczególną uwagę na podejrzane zgrubienia i guzki, miejscowe zmiany konsystencji tkanki oraz ewentualny obrzęk pod pachą. Te same czynności powtarzamy dla lewej piersi (lewa ręka uniesiona, badamy prawą dłonią). Następnie kładziemy się na wznak. Pod prawą łopatką wsuwamy małą poduszkę lub zwinięty ręcznik i dla prawej i lewej piersi powtarzamy te same czynności, które wykonywaliśmy podczas badania na stojąco.

Mammografia

Mammografia to radiologiczne badanie piersi, wykonywane w dwóch projekcjach (górno-dolna oraz skośna). Jest podstawową, a zarazem najbardziej popularną metodą diagnostyczną piersi. Dr n. med. Tomasz Sarosiek, onkolog kliniczny, Magodent Grupa LUX MED:

Badanie przeprowadza się zazwyczaj u kobiet, które ukończyły 35-40 lat. Do 50. roku życia wykonuje się ją co dwa lata, po pięćdziesiątce – co rok. Mammografia jest raczej bezbolesna i nie wymaga znieczulenia. Tradycyjnym aparatem można wykryć guzki wielkości od 3 milimetrów. W przypadku raka piersi czułość mammografii ocenia się na 80 procent.

Podczas badania pierś umieszczana jest na metalowej podkładce i przyciskana plastikowymi płytkami z góry oraz z boku. Urządzenie prześwietla pierś promieniami rentgenowskimi, a następnie otrzymujemy obraz na kliszach. Zdjęcia oceniane są zazwyczaj przez dwóch radiologów, co pozwala zmniejszyć ryzyko błędu interpretacji.

Badanie ultrasonograficzne piersi

W tym badaniu, dzięki wykorzystaniu fal ultradźwiękowych, uwidacznia się obraz tkanek wchodzących w skład piersi. Zaleca się je często jako element pogłębionej diagnostyki patologii wykrytych podczas mammografii – w razie zaobserwowania nieprawidłowości, USG jest jej wartościowym uzupełnieniem. Umożliwia bowiem różnicowanie torbieli od guzków oraz precyzyjną ocenę wielkości zmian ogniskowych. W profilaktyce USG piersi wykonuje się u kobiet, które ukończyły 30 lat, których piersi charakteryzują się dużą gęstością gruczołową. Jest to w pełni bezpieczna i bezbolesna metoda badania. USG poprzedzone jest wywiadem lekarskim z pacjentką oraz ewentualną analizą ostatnich wyników badań USG i mammografii (jeśli były wykonywane). Kobieta kładzie się na leżance, a lekarz przesuwa po jej piersiach specjalną głowicą, oglądając na monitorze strukturę piersi.

Wyparcie problemu nie uchroni przed chorobą i nie pomoże jej pokonać. Całkowite wyleczenie raka piersi jest możliwe, jednak w dużej mierze zależy od samej kobiety. Regularne samobadanie oraz USG i mammografia piersi, na które kieruje ginekolog, mają ogromne znaczenie w profilaktyce. Dzięki odpowiedniej kontroli znacznie zwiększają się bowiem szanse na podstawienie trafnej diagnozy i szybkie wdrożenie leczenia. Jeśli na podstawie wykonanych badań i wstępnej diagnozy lekarz podstawowej opieki zdrowotnej uzna potrzebę skierowania pacjenta do lekarza specjalisty, wydaje kartę diagnostyki i leczenia onkologicznego, tzw. DiLO. Karta ta zastępuje skierowanie i dokumentuje cały proces diagnostyczno-terapeutyczny, co w znacznym stopniu zwiększa szanse na wyleczenie.

Źródło: Materiał prasowy
Fot. www.pixabay.com

O raku piersi w pytaniach i odpowiedziach

Rak piersi to choroba przede wszystkim kobiet. O profilaktycznych badaniach USG czy mammografii wiedzą chyba wszyscy, ale jest grupa kobiet, której zaleca się również rezonans magnetyczny piersi. Poznaj fakty o tej chorobie.

Jakie są objawy raka piersi?

  • Wyczuwalny palcami guzek w piersi;
  • Wyciek krwistej cieczy z brodawki;
  • Wciągnięcie brodawki sutkowej, które pojawia się w ciągu kilku tygodni;
  • Zmiana kształtu piersi, tj. pojawienie się np. wgłębienia na piersi, wciąganie się skóry na piersi;
  • Pojawienie się nagle asymetrii piersi – np. jedna pierś staje się większa, druga mniejsza;
  • Zmiany na skórze piersi: np. jej pogrubienie lub/i pojawienie się „skórki pomarańczowej”, zaczerwienienia czy owrzodzenia;
  • Pojawienie się widocznych żył na piersi;
  • Owrzodzenie brodawki sutkowej lub zaczerwienienie.

Czy są badania, które pozwalają wykryć raka piersi we wczesnym stadium?

W pierwszym stadium choroby najczęściej nie ma żadnych objawów – zwykle guzek rośnie niezauważony przez wiele miesięcy, a nawet lat. Dlatego tak ważne są badania, które pozwolą nowotwór wykryć w bardzo wczesnym stadium. U młodych kobiet zaleca się wykonywanie badania USG, u kobiet po 50. roku życia – mammografię piersi. Najlepiej zgłosić się na nią między 5. a 10. dniem cyklu miesiączkowego. W Polsce każdej kobiecie w wieku 50 -69 lat przysługuje bezpłatna mammografia raz na dwa lata. Jeśli jesteś w tym wieku i w ciągu ostatnich dwóch lat nie poddałaś się temu badaniu, wybierz najbliższą placówkę – ich wykaz znajdziesz na stronach Narodowego Funduszu Zdrowia. Wystarczy umówić się na wizytę – nie jest potrzebne skierowanie, ale trzeba zabrać ze sobą wyniki wcześniejszych badań piersi.

W trosce o własne zdrowie trzeba też samej przeprowadzać regularnie badanie piersi – wystarczy raz w miesiącu po miesiączce.

Dlaczego nie zaleca się badania mammograficznego u młodych kobiet?

Piersi zmieniają się przez całe życie kobiety. Budowa piersi młodej kobiety jest gęsta, przez co badanie mammograficzne nie jest odpowiednio dokładne, zatem istnieje ryzyko, że kobieta będzie miała guzek w piersi, ale mammografia go nie wykryje. Może się jednak zdarzyć, że po USG lekarz skieruje młodą kobietę na dodatkowe badania, w tym mammografię. Uwaga! Guz wykryty w badaniu mammograficznym nie musi być rakiem. Do stwierdzenia, czy tak jest, potrzebne są dalsze badania.

Kiedy najczęściej wykrywany jest nowotwór piersi?

To przede wszystkim choroba kobiet po 50. roku życia – na tę grupę wiekową przypada około 80 proc. rozpoznań. Ok. 1 proc. raków piersi diagnozuje się u mężczyzn. W Polsce jest obecnie rozpoznawany u około 18 tys. kobiet rocznie, a zachorowalność wykazuje stały wzrost. Dobra wiadomość jest taka, że od lat 90. spada liczba zgonów z powodu tego nowotworu. Zatem zachorowanie oznacza szansę wyleczenia. A szansa jest tym większa, im wcześniej rak zostanie wykryty.

Czy można się skutecznie ochronić przed rakiem piersi?

Mimo gigantycznego postępu nauk medycznych wciąż nie jest znana przyczyna tego nowotworu. Część raków piersi – ok. 5 do 10 proc. przypadków – jest uwarunkowana genetycznie. Dlatego jeśli w bliskiej rodzinie kobiety rozpoznano ten rodzaj nowotworu, konieczne jest przestrzeganie zasad profilaktycznych, a często – także konsultacja z poradnią genetyczną. Nie powinny zwlekać z taką konsultacją kobiety, których mama lub/i tata czy też mama i babcia chorowały na raka piersi. Może się okazać w rodzinie dziedziczy się mutację genu BRCA.

Opieką lekarską powinny być objęte kobiety właśnie z grupy najwyższego i wysokiego ryzyka zachorowania na raka piersi, co najczęściej jest związane z nosicielstwem mutacji w genie BRCA.

Kobietom tym lekarz może zaproponować:

  • Farmakologiczną profilaktykę hormonalną – przyjmowanie tamoksyfenu przez 5 lat – zgodnie z doniesieniami naukowymi taka terapia zmniejsza ryzyko zachorowania prawie o połowę;
  • Profilaktykę chirurgiczną – czyli mastektomię z rekonstrukcją piersi, co zmniejsza ryzyko zachorowania o połowę. Ta metoda redukuje też wysokie w tej grupie kobiet ryzyko zachorowania na raka jajnika (o 80-90 proc.).

Jeśli jesteś nosicielką mutacji genu BRCA1, zaleca się, byś raz w roku wykonywała badania piersi metodą rezonansu magnetycznego, a w połowie pomiędzy tymi badaniami zaleca się wykonanie mammografii lub USG.

Dobra wiadomość jest taka, że naukowcy zidentyfikowali konkretne czynniki zwiększających ryzyko raka piersi oraz czynniki ochronne (zmniejszające ryzyko tego nowotworu).

Czynniki zwiększające ryzyko zachorowania na raka piersi:

Hormonalne:

  • wczesna pierwsza miesiączka lub menopauza po 55. roku życia;
  • brak ciąż lub posiadanie pierwszego dziecka po 35. roku życia,
  • doustne środki antykoncepcyjne z estrogenami,
  • hormonalna terapia zastępcza oparta na estrogenach i gestagenach
  • otyłość (nadmiar tkanki tłuszczowej zaburza gospodarkę hormonalną).

Środowiskowe:

  • Dieta obfitująca w tłuszcze i/lub alkohol

Czynniki chroniące przed zachorowaniem na raka piersi:

  • Dieta uboga w tłuszcze, ale bogata w produkty mleczne i te, które zawierają witaminę D
  • Karmienie piersią;
  • Urodzenie dziecka w trzeciej dekadzie życia.

Justyna Wojteczek (zdrowie.pap.pl)

Źródło grafiki: www.pixabay.com

Życie po raku piersi – rozmowa z ekspertem

Zbliża się październik, miesiąc świadomości raka piersi.  Nowotwór ten, to nie tylko ogromny problem epidemiologiczny (najczęściej występujący nowotwór złośliwy wśród kobiet w Polsce)  ale też ogromny uraz fizyczny i psychiczny dla kobiet, które muszą poddać się mastektomii. Dziś dzięki uprzejmości   Specjalistycznego Centrum Medycznego Unimedica zapraszamy do przeczytania rozmowy z Dr Guido Libondi,  chirurgiem plastycznym specjalizującym się w operacjach rekonstrukcyjnych kobiet po zabiegach mastektomii.

Kobieta z rakiem piersi ciągle chce być piękna

Panie Doktorze zacznijmy od samego początku : czym zajmuje się chirurgia plastyczna?

Na ten temat można  by mówić i mówić. Jest to dziedzina medycyny, która wbrew powszechnej opinii nie zajmuje się tylko „upiększaniem”. Olbrzymia część pracy chirurgów  plastycznych to tak zwana chirurgia rekonstrukcyjna, dzięki której przywracamy funkcje utracone w wyniku np. procesu nowotworowego lub wypadków. Moją pasją jest właśnie chirurgia rekonstrukcyjna piersi, dzięki której można, pomimo choroby nowotworowej, poprawić jakość życia pacjentek po mastektomii.

Dlaczego Włoch , lekarz, specjalista chirurgii plastycznej postanowił pracować w Polsce i leczyć polskie kobiety?

Los sprawił że kilka lat temu byłem na kongresie Chirurgii Plastycznej w Grecji i tam poznałem swoją żonę, która jest Polką. I tak to się zaczęło.. Dotychczas we Włoszech czy Wielkiej Brytanii, pracowałem zawsze w tzw. Breast Unitach – ośrodkach, w których pacjentka z rakiem piersi otoczona jest kompleksową opieką podczas całej terapii. Mówiąc kompleksowa opieka mam na myśli nie tylko wyleczenie choroby, ale również rekonstrukcję piersi. Takie postępowanie w ośrodkach, w których pracowałem jest oczywistym standardem. To jest coś czym zawsze chciałem się zajmować, niezależnie czy we Włoszech czy w Polsce, dla mnie jako lekarza najważniejszy jest komfort życia pacjentki, która przecież po amputacji piersi wciąż jest kobietą i tak chce się czuć.

Panie Doktorze, w październiku rusza kampania walki z rakiem piersi. Czy jest w niej miejsce na informacje związane z Pana dziedziną?

Widziałem program i faktycznie nacisk jest kładziony raczej na profilaktykę choroby, jak się badać i szybko rozpoznać niepokojące objawy. Nie mniej jednak należy pamiętać, że rekonstrukcja piersi powinna być integralną częścią całego procesu terapeutycznego i myślę że ten temat również powinien być poruszany w trakcie tej kampanii.

Co jest wg Pana najcenniejszego, co dziedzina , jaką jest chirurgia plastyczna oferuje kobietom ze zdiagnozowanym rakiem piersi?

Rak piersi, który wymaga amputacji piersi ( mastektomii) to dla kobiety ogromna trauma związana nie tylko z samą chorobą, ale również ze skutkami psychologicznymi już po wyleczeniu. Chirurgia plastyczna posługując się różnymi technikami rekonstrukcji sprawia, że jesteśmy w stanie zmniejszyć traumę,  jaka zawsze związana jest z utratą piersi.

Kobiety w Polsce, które usłyszały diagnozę to RAK PIERSI często nie decydują się na rekonstrukcję, mówią że się boją. Co Pan może im powiedzieć?

Rekonstrukcja piersi jest całkowicie bezpieczna i w żaden sposób nie wpływa na pozostałe rodzaje leczenia i rokowanie, a różnorodność metod rekonstrukcyjnych pozwala chirurgowi na wybór najlepszej i najbezpieczniejszej opcji indywidualnie do potrzeb pacjentki.

Czy decyzja o rekonstrukcji,  jeśli pacjentka ją podejmie wiąże się z kolejnymi bolesnymi zabiegami?

Nie zawsze. Jest grupa pacjentek która może mieć wykonaną procedurę usunięcia piersi z jednoczasową rekonstrukcją, w czasie jednej operacji. Rekonstrukcja może być wykonana z użyciem implantów lub tkanek własnych pacjentki ( tzw. płatów mikrochirurgicznych, tj. nadmiaru tkanki z okolicy np. podbrzusza przeniesionej w loże po usuniętej piersi z zastosowaniem technik mikrochirurgicznych). Oczywiście wymaga to dokładnej analizy pod względem przeciwwskazań. Pacjentka, która nie może mieć wykonanej jednoetapowej procedury może być po wyleczeniu choroby zakwalifikowana do odroczonej rekonstrukcji.

Czy długo trwa powrót do zdrowia?

Zależy to od kilku czynników, od rodzaju metody rekonstrukcyjnej, od opieki okołooperacyjnej i anestezjologicznej. W dobie dynamicznego rozwoju medycyny powrót do zdrowia po operacjach jest coraz szybszy, a po operacjach rekonstrukcji piersi powrót do normalnej aktywności życiowej następuje zazwyczaj po ok. 2 miesiącach.

Na fot. Dr Guido Libondi

 

Rak i geny –Czy nowotwór można dziedziczyć?

Wzrastająca liczba osób z rozpoznaną chorobą nowotworową skłania do poszukiwania odpowiedzi na pytanie, co jest przyczyną występowania raka? Niektóre nowotwory określa się mianem „dziedzicznych”. Ale czy każdy nowotwór można dziedziczyć? Odpowiedź na to pytanie jest złożona.

W większości rozpoznane nowotwory stanowią tzw. zachorowania sporadyczne, co oznacza, że osoba chorująca na raka nie posiada bliskich krewnych, u których zdiagnozowano tę chorobę. Zachorowanie jest wynikiem nagromadzonych w trakcie trwania życia zmian w materiale genetycznym. Jednak w przypadku 5 – 10% przypadków zachorowań stwierdza się ich dziedzicznie uwarunkowaną predyspozycję do zachorowania. A więc choroby nowotworowej się nie dziedziczy, a jedynie skłonność do zachorowania! Rozwój nowotworu zależy od nieprawidłowej informacji zawartej w materiale genetycznym, która przekazywana jest z pokolenia na pokolenie przez zmutowany gen. Sama predyspozycja nie jest jednak równoznaczna z wystąpieniem choroby nowotworowej. Oprócz skłonności genetycznej, na rozwój choroby nowotworowej mają także wpływ czynniki środowiskowe oraz styl życia.

O genetycznej predyspozycji do występowania nowotworów możemy mówić wówczas, gdy:

  • choroba została zdiagnozowana u bardzo młodej osoby
  • taki sam typ nowotworu występował u osób blisko spokrewnionych
  • nowotwór wystąpił obustronnie w narządach parzystych (np. obustronny rak piersi, obustronny rak płuc)
  • pojawiły się zachorowania synchroniczne (np. zdiagnozowanie w tym samym czasie dwóch niezależnych ogniska raka w jednym organie np. jelicie) lub metachroniczne (zdiagnozowanie u tej samej osoby raka w jednego organu, a następnie raka innego organu)
  • nowotwór występuje nietypowo, np. rak piersi u mężczyzny

Ocena występowania dziedzicznie uwarunkowanej predyspozycji do zachorowania na nowotwór dokonywana jest m.in. na podstawie wywiadów rodzinnych. W analizie uwzględnia się dane krewnych przynajmniej pierwszego i drugiego stopnia. Do krewnych pierwszego stopnia zalicza się: rodziców, rodzeństwo i dzieci, natomiast krewni drugiego stopnia to: babcie, dziadkowie, rodzeństwo rodziców, wnuki. Ocena zachorowań w rodzinie pozwala ocenić sposób dziedziczenia predyspozycji. W celu potwierdzenia dziedzicznej predyspozycji należy wykonać badanie genetyczne nosicielstwa mutacji. Wykrycie nosicielstwa mutacji w genie predyspozycji zachorowania na nowotwór pozwala na objęcie odpowiednią opieką, umożliwiającą wykrycie raka w jego wczesnym stadium.

Nowotwory, które najczęściej określane są mianem „dziedzicznych” to:

  • nowotwór piersi
  • nowotwór jajnika
  • nowotwór jelita grubego
  • nowotwór prostaty
  • nowotwór płuc
  • nowotwór nerki.

Wczesne rozpoznanie choroby nowotworowej ma kluczowe znaczenie w procesie leczenia. Dlatego jeśli w Twojej rodzinie były przypadki nowotworów zgłoś się do poradni genetycznej zwłaszcza, gdy choroby nowotworowe wielokrotnie atakowały osoby młode i pojawiały się w kolejnych pokoleniach! Wykrycie nosicielstwa mutacji w genie a tym samym większej predyspozycji zachorowania na nowotwór, pozwala na zastosowanie odpowiedniej profilaktyki/ kontroli o odpowiedniej częstotliwości. Pamiętajmy, że wcześniej wykryty nowotwór daje o wiele większe szanse na pełne wyleczenie, niż choroba wykryta w późnym stadium.

Zespół redakcyjny pacjentinfo.pl

Artykuł powstał na podstawie informacji ogólnodostępnych. Nie zastępuje konsultacji lekarskich i nie jest poradnikiem samodzielnego leczenia.

Dieta i aktywność fizyczna w aktywnej fazie leczenia raka

Czasy, gdy pacjentom w trakcie leczenia onkologicznego zalecano leżenie w łóżku dawno minęły – mówią zgodnie lekarze …

COVID-19 obecnie: czy będą nowe szczepionki?

Firmy pracują nad preparatami przeciwko nowym wariantom koronawirusa. Według FDA mają one uwzględniać nowe typu szczepu …

Apetyt na kawę służy zdrowej starości

Co piąty mieszkaniec Unii Europejskiej ma 65 lat i więcej. Oznacza to, że niemal 100 milinów ludzi na naszym kontynencie …