Kiedy przygnębienie staje się depresją?

W języku potocznym termin depresja jest używany bardzo często. Określane są nim stany obniżonego nastroju, złego samopoczucia, przygnębienia bez względu na przyczyny wywołujące taką sytuację. W psychiatrii termin ten używany jest jednak w odniesieniu do konkretnej jednostki chorobowej. Jaka jest granica między „normalnym” (akceptowalnym) obniżeniem nastroju a depresją będącą stanem chorobowym wymagającą pomocy specjalisty?

Depresja to powszechne zaburzenie psychiczne, które dotyka ludzi na całym świecie. Według danych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) dotyka ponad 300 milionów osób w różnym wieku. Depresja zajmuje czwarte miejsce na liście chorób, które są przyczyną niepełnosprawność i niezdolności do pracy. Zgodnie ze statystykami kobiety chorują dwa razy częściej niż mężczyźni, co może być spowodowane występowaniem depresji poporodowej u kobiet.

Przygnębienie czy depresja?

Choroba charakteryzuje się występowaniem smutku, utratą zainteresowań, poczuciem winy lub niskiej własnej wartości. Często w zaburzeniach depresyjnych występują problemy z zasypianiem lub nadmierna senność, ciągłe uczucie zmęczenia i osłabienie koncentracji. Choroba zabiera radość życia, które przestaje dawać satysfakcję. Charakterystycznym objawem jest anhedonia, czyli niemożność odczuwania przyjemności w jakimkolwiek aspekcie życia. Odczuwanie smutku i negatywnych emocji nie jest niczym nadzwyczajnym, jest to naturalny stan pod warunkiem, że da się go wytłumaczyć wystąpieniem zaistniałych w danym momencie wydarzeniem oraz przejściowym charakterem. W przypadku depresji negatywne emocje utrzymują się przez dłuższy czas, niezależnie od okoliczności. Stan przygnębienia przedłuża się, występują ponad 2 tygodnie, a negatywne emocje zaczynają dominować w życiu. Depresja jest zaburzeniem nastroju, ale także myślenia. Osoby chore mają mniejsze zdolności intelektualne, problemy ze skupieniem uwagi i pamięcią. Charakterystycznym symptomem jest także wyolbrzymianie problemów, negatywna wizja własnej osoby oraz przyszłości. Obniżenie nastroju, negatywne myśli oraz nadmierna samokrytyka występująca w depresji może prowadzić do myśli samobójczych. Niestety z danych WHO wynika, iż niemal 800 000 osób rocznie umiera w wyniku samobójstw popełnionych w związku z depresją.

Przyczyny depresji

Dokładna przyczyna depresji nie została dotychczas poznana. Wiadomo, że jest wynikiem złożonej interakcji czynników społecznych, psychologicznych i biologicznych. Osoby, które w swoim życiu doświadczyły negatywnych przeżyć, z którymi nie potrafiły sobie poradzić, są bardziej narażone na wystąpienie depresji. Znana jest także zależność między depresją a zdrowiem fizycznym. Występowanie chorób przewlekłych czy borykanie się z uzależnieniem może prowadzić do wystąpienia depresji. Zaburzenia depresyjne mogą być także spowodowane brakiem lub zaburzonymi relacjami z rodziną i najbliższymi osobami z otoczenia.

Jak radzić sobie z depresją?

Depresja to choroba, nie oznaka słabości. Dlatego nie można sobie poradzić z nią samemu. Leczenie wymaga udziału personelu medycznego – zwykle lekarza i psychologa. Powinno ono uwzględniać zarówno farmakoterapię (przyjmowanie odpowiednich leków przeciwdepresyjnych) jak i psychoterapię (zajęcia terapeutyczne prowadzone przez wykwalifikowane osoby). Lekarz po przeprowadzeniu wywiadu z pacjentem zaproponuje najlepszy dla niego sposób leczenia adekwatny do stopnia zaawansowania schorzenia i zależny od preferencji chorego. Pacjent nie powinien na własną rękę przerywać terapii (odstawiać leków czy zaprzestać wizyt u psychoterapeuty) nawet mimo poprawy samopoczucia, gdyż może to spowodować nawrót choroby. Warto także w procesie leczenia zwrócić uwagę na stosowanie odpowiedniej diety oraz regularne uprawianie aktywności fizycznej. Umiarkowane ćwiczenia i odpowiednio zbilansowana dieta mogą być skutecznym sposobem poprawy nastroju u chorej osoby.

Między przygnębieniem a depresją jest często trudna do zauważenia granica, możliwe jest jednak skuteczne rozróżnienie tych dwóch stanów. Schorzenie to różni się od krótkotrwałych wahań nastroju i wymaga interwencji lekarza ze względu na poważne konsekwencje do jakich może prowadzić (np. chorób naczyniowych). Ze względu na rosnącą skalę problemu depresja stała się jednym z kluczowych tematów, który znalazł się w kręgu zainteresowań Światowej Organizacji Zdrowia. WHO podejmuje działania mające na celu pomoc ludziom z depresją i innymi zaburzeniami psychicznymi wrócić do normalnego życia.

Zespół redakcyjny pacjentinfo.pl

Artykuł powstał na podstawie informacji ogólnodostępnych, nie zastępuje konsultacji lekarskich i nie jest poradnikiem samodzielnego leczenia.