Kategoria: LEKI

LEKI • • • • • By Redakcja 0 Comments

Paracetamol czy ibuprofen? Wybieraj świadomie.

Paracetamol i ibuprofen to jedne z najpopularniejszych i najczęściej stosowanych substancji przeciwbólowych i przeciwgorączkowych. Leki te można kupić w każdej aptece, sklepie czy na stacji benzynowej – są to preparaty dostępne bez recepty (tzw. leki OTC). Niejednokrotnie wybór jednego ze wspomnianych leków jest przypadkowy, bez wcześniejszego zapoznania się z ich właściwościami. Substancje te, mimo iż zwykle stosowane na te same dolegliwości, mają jednak nieco inne działanie i tym samym inne przeciwwskazania.

Paracetamol, znany także jako Acetaminofen, to organiczny związek chemiczny, pochodna aniliny, stosowany jako lek o działaniu przeciwbólowym i przeciwgorączkowym. Osoba dorosła i dzieci powyżej 12 lat jednorazowo mogą zażyć 1-2 tabletki (500 -1000 mg) co 4 do 6 godzin. Dawka dobowa nie powinna jednak przekraczać 4000 mg substancji, czyli 8 tabletek 500 mg/dobę. To stosunkowo bezpieczny lek, jednak jego długotrwałe stosowanie może prowadzić do uszkodzenia wątroby. Paracetamol jest dobrze wchłaniany z przewodu pokarmowego (z jelita cienkiego), wykazuje szybkie działanie terapeutyczne – maksymalne stężenie we krwi osiąga po ok. 30 – 60 min. po zastosowaniu i działa do 4 – 6 godzin. Stosowany w bólach o małym i umiarkowanym nasileniu, najczęściej w bólach: głowy, gardła, bólach zębów, menstruacyjnych, a także w bólach kostnych, stawowych i reumatycznych. Ze względu na działanie przeciwgorączkowe stosowany jest także w stanach przeziębienia i grypy. Ponadto prowadzone badania wykazały, że paracetamol w zalecanych dawkach i pod nadzorem lekarza może być stosowany u kobiet w ciąży i karmiących piersią, gdy występuje taka konieczność. Stosowany zgodnie z zaleceniami nie wywiera niekorzystnych efektów ze strony układu pokarmowego, w przeciwieństwie do leków z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ). Przyjmowanie tego leku nie wpływa także na proces krzepnięcia krwi – nie hamuje zlepiania płytek krwi i procesu krzepnięcia. Tak jak w przypadku każdego leku, również po zażyciu paracetamolu mogą wystąpić działania niepożądane. Najczęściej są to: reakcje alergiczne (wysypka, pokrzywka, świąd) czy łagodne dolegliwości ze strony układu pokarmowego (nudności, wymioty).

Natomiast Ibuprofen to pochodna kwasu propionowego. Tak jak paracetamol wykazuje działanie przeciwbólowe oraz przeciwgorączkowe. Dodatkowo działa przeciwzapalnie – należy do grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ). Stosowany jest, tak jak paracetamol, w celu obniżenia gorączki i zmniejszenia dolegliwości grypowych, a także w łagodzeniu dolegliwości bólowych różnego pochodzenia o małym i średnim nasileniu. Działanie terapeutyczne jako lek przeciwbólowy i przeciwzapalny wykazuje także w dolegliwościach związanych z reumatoidalnym zapaleniem stawów, chorobie zwyrodnieniowej stawów i kręgosłupa oraz innych reumatycznych chorobach. Stosowany jest również w leczeniu zmian pourazowych (np. skręcenie, zwichniecie).  U osób dorosłych oraz dzieci powyżej 12 r. ż. zalecana dawka wynosi 1200 – 1800 mg/dobę tj. 6-8 tabletek 200 mg (maksymalna dawka nie powinna przekraczać 3200 mg/dobę tj. 16 tabletek 200 mg) w podzielonych dawkach. Działanie przeciwbólowe wykazuje już po 30 min. od zażycia i utrzymuje się przez ok. 4 – 6 godzin. Maksymalne stężenie we krwi osiąga po ok. 1 – 2 godzinach od podania. Proces wchłaniania rozpoczyna się częściowo w żołądku i w większym stopniu w jelicie cienkim. Ibuprofen tak jak inne NLPZ może uszkadzać śluzówkę żołądka, w wyniku czego przy dłuższym stosowaniu możliwe jest wystąpienie dolegliwości ze strony układu pokarmowego, takich jak: krwawienia, owrzodzenia i perforacja żołądka i jelit. W przypadku konieczności zażycia leku przez kobiety w ciąży konieczna jest konsultacja lekarska, jednak w III trymestrze ciąży zdecydowanie nie należy stosować ibuprofenu! Należy także mieć na uwadze, iż ibuprofen wpływa na proces krzepnięcia krwi. Prowadzone badania wykazały, iż stosowanie ibuprofenu może niekorzystnie wpływać na płodność kobiet, dlatego substancja ta nie powinna być przyjmowana przez kobiety, które planują zajść w ciąże lub mają trudności z zajściem w ciążę. Niesteroidowe leki przeciwzapalne mogą także powodować zaburzenia widzenia, w przypadku wystąpienia dolegliwości związanych ze wzrokiem (mroczki) należy zaprzestać przyjmowanie leku. Ibuprofen może przyczyniać się do uszkodzenia nerek, m.in.: ostrego śródmiąższowego zapalenia nerek lub zespołu nerczycowego, zwłaszcza u osób z występującą już chorobą nerek, w podeszłym wieku, z cukrzycą, ciężką niewydolnością serca – dlatego należy stosować go z rozwagą.

Oba leki mogą być stosowane zarówno u dorosłych jak i u dzieci (od 3 miesiąca życia zgodnie z zaleceniami). Badania prowadzone nad skutecznością obu substancji dowiodły, iż oba leki mają podobną skuteczność przeciwbólową i przeciwgorączkową. Dodatkowo ibuprofen eliminuje stan zapalny w organizmie. Przyjmowanie paracetamolu jest jednak bezpieczniejsze, ze względu na mniejszą liczbę możliwych działań niepożądanych.

Ten sam lek, różne preparaty!

Należy pamiętać, że nietrudno o przedawkowanie zarówno jednego jak i drugiego leku, ponieważ substancje te występują w bardzo dużej liczbie preparatów dostępnych pod różnymi nazwami handlowymi, ponadto często (zwłaszcza paracetamol) są elementem leków stosowanych w przeziębieniu i grypie. Przed zastosowaniem kolejnego leku należy zatem dokładnie zapoznać się z załączoną ulotką, żeby zapobiec przedawkowaniu i związanymi z tym konsekwencjami zdrowotnymi.

Ważne jest także, aby przyjmować jak najmniejszą skuteczną dawkę leku. Zarówno paracetamol jak i ibuprofen powinien być przyjmowany przez krótki okres (maksymalnie kilka dni), zgodnie z zalecanymi dawkami. W przypadku jakichkolwiek wątpliwości co do dawkowania lub podejrzenia przedawkowania, należy natychmiast skontaktować się z lekarzem.

Zespół redakcyjny pacjentinfo.pl

Artykuł powstał na podstawie informacji ogólnodostępnych. Nie zastępuje konsultacji lekarskich i nie jest poradnikiem samodzielnego leczenia.

 

 

 

LEKI ZDROWIE • • • • By Redakcja 0 Comments

Hormonalna terapia zastępcza – sposób na klimakterium.

Nieuchronnym etapem w życiu każdej kobiety jest menopauza czyli wystąpienie ostatniej miesiączki w życiu kobiety, związane z fizjologicznym ustaniem pracy jajników. Wiąże się to z zakończeniem wieku prokreacyjnego. Okres ten charakteryzuje się występowaniem uciążliwych dolegliwości wynikających ze zmniejszania poziomu hormonów we krwi oraz trwałym zakończeniem występowania cyklu miesięcznego. Zwykle menopauza występuje u kobiet w wieku ok. 50 lat. Pomocą w redukcji objawów związanych z menopauzą jest stosowanie hormonalnej terapii zastępczej (HTZ).
Hormonalna terapia zastępcza to leczenie stosowane u kobiet będących w okresie klimakterium (okres okołomenopauzalny) oraz po menopauzie (okres pomenopauzalny), u których występują objawy wypadowe, tzn. objawy przekwitania, takie jak: kołatanie serca, uderzenia gorąca, bóle i zawroty głowy, zimne poty, problemy ze snem, trudności z koncentracją, zmienność nastrojów, przygnębienie a nawet depresja. Dolegliwości te wynikają z obniżenia stężenia we krwi estrogenów wytwarzanych przez jajniki oraz progesteronu. Narastający niedobór estrogenu prowadzi także do zmian w układzie moczowo-płciowym kobiet, które objawiają się m.in. suchością pochwy, częstszymi infekcjami dróg moczowych oraz wysiłkowym nietrzymaniem moczu. Niedobór hormonu ma wpływ także na obniżenie jakości życia intymnego z powodu bolesnych stosunków (dyspareunia). Objawy wypadowe są najbardziej nasilone w okresie 2 lat od wystąpienia ostatniej miesiączki, mogą one występować przez ok. 5 lat (u niektórych kobiet może występować dłużej). Dolegliwości te w znaczny sposób obniżają jakość życia kobiet, a terapia hormonalna pozwala na ich efektywne niwelowanie.
HTZ opiera się na podawaniu jednej lub więcej grup leków, mających za zadanie wyrównanie poziomu hormonów krążących we krwi. Na rynku obecna jest duża liczba preparatów estrogenowych i estrogeno-progesteronowych. W stosowanej terapii hormony mogą być podawane w różny sposób: dopochwowo (kremy , globulki), podskórnie (implant umieszczony pod skórą), domięśniowo (forma zastrzyku), przez skórę (żele, plastry) oraz doustnie. Forma podania, dawka leku oraz czas trwania HTZ ustalana jest indywidualnie na podstawie stanu zdrowia kobiety. Przed rozpoczęciem HTZ należy wykluczyć wszelkie przeciwwskazania na podstawie przeprowadzonego wywiadu oraz badań. Przed wdrożeniem leczenia oprócz badania ginekologicznego, należy kontrolować ciśnienie tętnicze krwi, oznaczyć glikemię i stężenie lipidów w surowicy, a także należy wykonać mammografię i USG dopochwowe. Wymienione badania należy również wykonywać okresowo w trakcie stosowania HTZ. Przeciwwskazaniem do stosowania hormonalnej terapii zastępczej jest występowanie u kobiety żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej, nowotwór sutka, nowotwór narządów rodnych, a także ostra niewydolność wątroby. Natomiast wskazaniem do stosowania HTZ, oprócz dolegliwości wypadowych, jest całkowite usunięcie narządów rodnych kobiety z jajnikami włącznie, a także występowanie czynników ryzyka złamań osteoporotycznych.
Hormonalna terapia zastępcza, tak jak wszystkie farmakoterapie, wiąże się z pewnymi zagrożeniami, których nie można pominąć. Badania dowiodły, iż przyjmowanie hormonów stosowanych w HTZ wpływa na wzrost ryzyka rozwoju raka sutka – przyjmowane estrogeny powodują rozrost już istniejącego ogniska chorobowego. Zagrożeniem może być także rozwój raka jajników, szyjki macicy, sromu – dostępne dane nie potwierdzają jednak jednoznacznie związku HTZ z występowaniem przytoczonych nowotworów. Działaniami niepożądanymi wynikającymi ze stosowania HTZ mogą być również powikłania zakrzepowo-zatorowe, wystąpienie kamicy pęcherzyka żółciowego oraz przerost endometrium. Stosowanie hormonów może przyczyniać się także do wystąpienia niedokrwiennego udaru mózgu, a także otępienia u kobiet po 65 r. ż..
Hormonalna terapia zastępcza głównie stosowana jest w celu niwelowania dolegliwości związanych z klimakterium oraz poprawy jakości i komfortu życia kobiet w okresie menopauzy. Lekarz zlecając terapię hormonalną powinien poinformować pacjentkę o ryzyku jakie wiąże się ze stosowaną metodą. Decyzja o zastosowaniu HTZ powinna zostać podjęta, gdy brak jest przeciwwskazań, a korzyści przewyższają możliwe zagrożenia.

Zespół redakcyjny pacjentinfo.pl

Artykuł powstał na podstawie informacji ogólnodostępnych. Nie zastępuje konsultacji lekarskich i nie jest poradnikiem samodzielnego leczenia.

LECZENIE LEKI • • • • • • • By Redakcja 0 Comments

Czym jest i jak działa chemioterapia?

Nowotwory złośliwe stanowią istotny problem zdrowotny współczesnego świata. To choroba występująca w każdej populacji, bez względu na rasę, płeć czy wiek – może dotknąć każdego człowieka. Zgodnie z definicją nowotwór to choroba, w której występuje niekontrolowany rozrost własnych, lecz zmienionych czynnościowo komórek. W 2014 r. w Polsce do rejestru nowotworów złośliwych zgłoszono 159,2 tys. nowych zachorowań (Krajowy Rejestr Nowotworów). Jedną z podstawowych metod leczenia nowotworów jest chemioterapia.
Chemioterapia obok radioterapii i leczenia chirurgicznego należy do tzw. leczenia układowego. To skomplikowana i wymagająca olbrzymiego zaplecza metoda, w której choremu podawane są leki oddziałujące na cykl komórkowy (czyli przemiany komórki), a tym samym hamujące namnażanie komórek. Leki te to tzw. cytostatyki. Powodują one śmierć szybko dzielących się komórek, do których należą komórki nowotworowe. Dzięki temu nowotwór nie rozrasta się i nie następuje progres choroby. Niestety przyjmowane leki nie mają wybiórczego działania, wpływają także na inne prawidłowe, szybko dzielące się komórki, tj.: komórki szpiku kostnego, błony śluzowej przewodu pokarmowego, komórki włosów. A to powoduje wystąpienie działań niepożądanych, które mogą pojawić się zarówno w trakcie jej stosowania, jak po zakończeniu leczenia.

Do najczęstszych zalicza się:
• nudności i wymioty,
• wypadanie włosów,
• uszkodzenie szpiku kostnego,
• anemie,
• osłabienie układu odpornościowego,
• zespół przewlekłego zmęczenia.
Możliwe są także inne działania niepożądane:
• uszkodzenie układu nerwowego (np. zaburzenia czucia, zaburzenia równowagi, zawroty głowy),
• uszkodzenie przewodu pokarmowego (np. zapalenie błony śluzowej jamy ustnej, przełyku jelit),
• uszkodzenie serca (np. zaburzenia rytmu serca, zapalenie osierdzia i mięśnia sercowego, niedokrwistość),
• powikłania naczyniowe (np. zespoły zakrzepowo-zatorowe, zapalnie żyły w miejscu podania leku),
• uszkodzenie nerek i dróg moczowych (np. krwotoczne zapalenie pęcherza moczowego, zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej),
• związane z płodnością kobiet i mężczyzn (np. czasowe bądź trwałe zaburzenia miesiączkowania, uszkodzenie jajników u kobiet, nieznaczny wpływ na czynność hormonalną jąder u mężczyzn).
Toksyczność chemioterapii jest odwracalna, co oznacza, że zniszczone działaniem leków prawidłowe komórki po pewnym czasie regenerują się. Prawidłowo ustalone przez lekarza cykle leczenia pozwalają na powrót do prawidłowego funkcjonowania komórek nie zmienionych, przy jednoczesnym zahamowaniu rozwoju nowotworu. W metodzie tej stosowany może być jeden lek (monoterapia) lub kombinacja wielu leków (politerapia).
Leki cytostatyczne stosowane w chemioterapii mogą stanowić samodzielną metodę leczenia bądź mogą być stosowane w sposób skojarzony z innymi metodami. Chemioterapia może także poprzedzać zasadniczą terapię (zwykle leczenie chirurgiczne) lub stanowić jej uzupełnienie. Chemioterapeutyki zwykle podawane są dożylnie, choć możliwe jest podanie niektórych leków doustnie bądź innymi drogami (dotętniczo, dootrzewnowo). Chemioterapia jest stosowana z założeniem całkowitego wyleczenia lub wydłużenia życia z chorobą, ale także w celu łagodzenia objawów związanych z nowotworem.
Działania niepożądane związane ze stosowaniem chemioterapii stanowią nadal istotny problem. Toksyczny wpływ terapii na prawidłowe tkanki oraz rozwój oporności guza na podawane leki jest przeszkodą w uzyskaniu skuteczności leczenia choroby nowotworowej.

Zespół redakcyjny pacjentinfo.pl

Artykuł powstał na podstawie informacji ogólnodostępnych. Nie zastępuje konsultacji lekarskich i nie jest poradnikiem samodzielnego leczenia.

LEKI • • • • By Redakcja 0 Comments

Antybiotyki – sposób tylko na bakterie!

Antybiotyki stanowią bardzo ważne okrycie medycyny XX wieku, zostały nazywane „cudownymi lekami”. To środki lecznicze, które stosowane są w leczeniu wszelkiego rodzaju zakażeń bakteryjnych. Jednak ich nadużywane i nieodpowiednie stosowanie prowadzić może do ograniczenia ich skuteczności.

Początki antybiotyków i ich działanie

Antybiotyki swoją genezą sięgają roku 1928, kiedy Alexander Fleming zauważył, że pleśń Penicillium notatum powstrzymuje rozwój hodowli gronkowca złocistego. Wskutek prowadzenia dalszych badań podjętych przez naukowców Alexandra Fleminga, Howarda Florey’a i Ernesta Chaina wyizolowano i oczyszczono pleśń, która miała właściwości bakteriobójcze została nazwana penicyliną. Miało to miejsce w 1938 r., wówczas penicylinę uznano za lek – pierwszy antybiotyk.

Początkowo antybiotyki były substancjami wyłącznie naturalnymi wytwarzanymi przez drobnoustroje, obecnie są także syntetyczne, wytwarzane przez człowieka metodami chemicznymi, tzw. chemioterapeutyki. Antybiotyki stosuje się w leczeniu infekcji bakteryjnych, a także grzybiczych (są one jednak zdecydowanie rzadsze). Mogą działać bakteriostatycznie i fungistycznie – czyli hamować rozmnażanie bakterii i grzybów oraz bakterio- i grzybobójczo – zabijając bezpośrednio komórki bakterii i grzybów chorobotwórczych. Idealną sytuacją przed zastosowaniem antybiotyku jest wykonanie posiewu krwi, moczu lub wymazu z gardła (posiew to badanie mikrobiologiczne, które pozwala określić rodzaj drobnoustroju). Na podstawie dokonanej analizy można dobrać antybiotyk, który będzie najlepszy w walce z danym drobnoustrojem.

Skuteczność antybiotyków

Skuteczność antybiotyków jest bardzo duża, jednak należy stosować je rozważnie, bowiem nieodpowiednie i nadmierne ich przyjmowanie może przynieść skutek odwrotny od oczekiwanego – bakterie mogą stać się oporne na ich działanie czyli niewrażliwe. O oporności na antybiotyki mówimy wówczas, gdy przyjmowana substancja nie zabija drobnoustroju, bądź nie hamuje jego rozwoju, tym samym nie zwalczając choroby. Oporność może być naturalna – występująca już przed podaniem antybiotyku lub nabyta, – w której głównym źródłem jest częste stosowanie antybiotyków. W oporności nabytej początkowo wrażliwe bakterie staja się oporne, na skutek zaistniałych zmian w ich materiale genetycznym. Antybiotykooporności nie możemy zupełnie wyeliminować, ale możemy ją zmniejszać poprzez ograniczanie stosowanie antybiotyków. Należy pamiętać, że antybiotyk to nie panaceum na każdą chorobę! W przypadku infekcji wirusowych (np. grypa, przeziębienie) antybiotyki nie są skuteczną formą terapii. Nawet przy wysokiej gorączce i bardzo złym samopoczuciu nie jest zasadne ich podanie, wirusy nie są bowiem wrażliwe na ich działanie!

Bezpieczne stosowanie antybiotyku

Należy pamiętać, że stosowanie antybiotyku bez wskazania medycznego może mieć negatywne konsekwencje. Przede wszystkim antybiotyk niszczy chorobotwórcze bakterie występujące w organizmie, ale nie tylko. Zniszczeniu ulegają także drobnoustroje tworzące naturalną florę bakteryjną, czyli bakterie, które występują w organizmie człowieka, jednak nie dają objawów choroby, a wręcz przeciwnie, są one barierą dla bakterii chorobotwórczych. Mikroorganizmy te biorą udział w metabolizmie różnych substancji w przewodzie pokarmowym, a także wytwarzają witaminy (np. witaminę K, kwas foliowy). Antybiotyk jest bezpieczny, jeśli stosujemy go zgodnie z zaleceniami lekarza! Przede wszystkim antybiotyk należy przyjmować przez ściśle określoną liczbę dni, zgodnie z zaleceniami lekarza. Powszechne jest bowiem odstawianie preparatu zaraz po ustąpieniu objawów choroby, przed zakończeniem pełnego cyklu antybiotykoterapii. Nie jest to jednak właściwe zachowanie, ponieważ sprzyja rozwojowi oporności bakterii na dany antybiotyk, a dodatkowo nie eliminuje ich z organizmu. W efekcie bardzo szybko może nastąpić nawrót choroby, a stosowany lek traci swoją skuteczność. Oprócz długości stosowania antybiotykoterapii ważne jest także stosowanie zalecanych dawek oraz odstępów pomiędzy kolejnymi dawkami. Antybiotyk jest skuteczny tylko wtedy, gdy w organizmie znajduje się jego odpowiednie stężenie, utrzymane przez określony czas. Dlatego bardzo istotne jest przyjmowanie leku o określonych godzinach, w regularnych odstępach czasu.

Podsumowując, antybiotyki są dobrodziejstwem medycyny, skuteczną bronią w walce z bakteriami. Jednak ich nadmierne i nierozważne stosowanie sprzyja antybiotykooporności. W efekcie może prowadzić to do sytuacji szerzenia się zakażeń bakteryjnych, którym nie będzie można zapobiec.

Zespół redakcyjny pacjentinfo.pl

Artykuł powstał na podstawie informacji ogólnodostępnych. Nie zastępuje konsultacji lekarskich i nie jest poradnikiem samodzielnego leczenia.

Dieta i aktywność fizyczna w aktywnej fazie leczenia raka

Czasy, gdy pacjentom w trakcie leczenia onkologicznego zalecano leżenie w łóżku dawno minęły – mówią zgodnie lekarze …

COVID-19 obecnie: czy będą nowe szczepionki?

Firmy pracują nad preparatami przeciwko nowym wariantom koronawirusa. Według FDA mają one uwzględniać nowe typu szczepu …

Apetyt na kawę służy zdrowej starości

Co piąty mieszkaniec Unii Europejskiej ma 65 lat i więcej. Oznacza to, że niemal 100 milinów ludzi na naszym kontynencie …