Tag: antybiotykoterapia

CHOROBY antybiotykoterapia • posocznica • reakcja zapalna organizmu • sepsa • wstrząs septyczny 7 września 2017 By Redakcja 0 Comments

Sepsa –śmiertelnie poważny problem zdrowotny

Sepsa stanowi poważny problem medyczny na całym świecie. Mimo rozwoju medycyny i dostępnych form terapii jest przyczyną wielu zgonów. Zwłaszcza na Oddziałach Intensywnej Terapii śmiertelność z powodu sepsy jest wysoka. Wprowadzenie restrykcyjnych procedur kontroli zakażeń szpitalnych, przestrzeganie procedur medycznych oraz racjonalne stosowanie antybiotykoterapii pozwoli zmniejszyć liczbę nowych przypadków sepsy oraz zwiększy szansę na skuteczne leczenie.

Sepsa (inaczej posocznica) definiowana jest jako zespół ogólnoustrojowej reakcji zapalnej (SIRS – systemie inflammatory response syndrome) powstałej w odpowiedzi na występujące zakażenie. Sepsa najczęściej występuje w wyniku zakażenia wywołanego bakteriami, może także powstać w efekcie infekcji wywołanej wirusami lub grzybami. Rodzaj drobnoustroju nie decyduje jednak o przebiegu sepsy, co więcej, nie musi on być stale obecny we krwi. Jest to specyficzna, gwałtowna reakcja organizmu na zakażenie, nie stanowi ona jednak osobnej jednostki chorobowej. Zwykle infekcja powoduje miejscowy lub regionalny stan zapalany, który zostaje opanowany przez układ odpornościowy. W sepsie jednak infekcja rozprzestrzenia się na cały organizm, zwykle za pośrednictwem układu krwionośnego, stan zapalny obejmie cały organizm. Tzw. mediatory zapalenia, które uwalniane są w celu obrony przed infekcją, obecne w organizmie w nadmiarze, dodatkowo wzmagają stan zapalny. Sytuacja taka może prowadzić do wielonarządowej niewydolności, stanowiącej bezpośrednie zagrożenie życia.

Sepsa, sepsa ciężka i wstrząs septyczny to terminy, które określają ciężkość przebiegu powstałej reakcji na zakażenie.

Sepsa charakteryzuje się występowaniem minimum 2 z wymienionych objawów:

temperatura ciała powyżej 38^oc lub poniżej 36^oc
częstość tętna powyżej 90/min.
przyspieszony oddech – powyżej 20/min. (lub konieczność zewnętrznego wspomagania oddechu np. za pomocą respiratora)
liczba leukocytów (białych ciałek krwi) powyżej 12 000/µllub poniżej 4 000/µl
zidentyfikowane ognisko zakażenia (obecność drobnoustrojów w tkankach, płynach lub jamach ciała)

Ciężka Sepsa, powoduje niewydolność lub poważne zaburzenia czynności narządów albo układów narządów (układu krążenia, oddechowego, zaburzenia czynności nerek, metaboliczne, zaburzenia homeostazy, zaburzenia czynności ośrodkowego układu nerwowego).

Wstrząs septyczny to postać ciężkiej sepsy, charakteryzująca się spadkiem ciśnienia skurczowego krwi poniżej 90 mm Hg pomimo przetaczania płynów, wymagająca podawania leków obkurczających naczynia krwionośne w celu podniesienia ciśnienia krwi.

Sepsa może rozwinąć się u każdego, są jednak grupy osób szczególnie narażone na jej rozwój. Należą do nich:

noworodki oraz osoby starsze (ze względu na nie w pełni dojrzały, a w przypadku osób starszych osłabiony układ odpornościowy)
osoby po przeszczepach (przyjmujące leki tłumiące układ odpornościowy)
osoby po rozległych urazach, po usunięciu śledziony
osoby po inwazyjnych zabiegach medycznych (po operacjach, przebywające na oddziałach intensywnej terapii).

Ze względu na stan zdrowia i wykonywane interwencje medyczne zwłaszcza pacjenci przebywający na oddziałach intensywnej opieki medycznej narażeni są na rozwój sepsy.

Rozpoznanie

Wstępne rozpoznanie sepsy stawiane jest na podstawie występowania objawów SIRS. Dalsza diagnostyka prowadzona jest w oparciu o wykonane badania mikrobiologiczne z krwi lub innego materiału biologicznego (z dróg oddechowych, moczu, innych płynów ustrojowych) w zależności od domniemanej przyczyny. W diagnostyce sepsy duże znaczenie mają także badania: RTG (przede wszystkim płuc), USG i TK (głównie jamy brzusznej). Badania obrazowe mają kluczowe znaczenie w poszukiwaniu ognisk zakażenia. Wczesna diagnoza sepsy jest kluczowa w leczeniu, dlatego osoby ciężko chore np. leczone na oddziale intensywnej terapii należy są rutynowo kontrolowane pod kątem występowania sepsy, aby jak najwcześniej wdrożyć leczenie.

Leczenie

W leczeniu sepsy ogromne znaczenie ma jak najszybsze rozpoczęcie leczenia przeciwdrobnoustrojowego (najczęściej antybiotykoterapii). Czas leczenia zależy od stanu chorego, efektów leczenia, występowania powikłań oraz od przyczyny zakażenia. Zwykle trwa od 7 do 10 dni. Jeśli możliwe jest usunięcie ogniska zakażenia, wówczas zasadna jest interwencja zabiegowa, podczas której usuwa się zakażone tkanki lub narządy. W ciężkiej sepsie i wstrząsie septycznym konieczne jest wdrożenie leczenia objawowego, które polega na podtrzymywaniu czynności narządów.

Rokowanie

W przebiegu sepsy duże znaczenie ma postać kliniczna zakażenia ogólnoustrojowego. Według danych pochodzących z polskich badań śmiertelność na oddziałach intensywnej terapii w sepsie wynosi 16%, w ciężkiej sepsie 36%, a we wstrząsie septycznym 58%. Leczenie chorych, którzy przeżyli jest długotrwałe i bardzo kosztowne.

Zespół redakcyjny pacjentinfo.pl

Artykuł powstał na podstawie informacji ogólnodostępnych. Nie zastępuje konsultacji lekarskich i nie jest poradnikiem samodzielnego leczenia.

CHOROBY antybiotykoterapia • borelioza • choroba odkleszczowa • choroba z Lyme • kleszcze • rumień • rumień wędrujący 28 lipca 2017 By Redakcja 0 Comments

Borelioza znów zbiera żniwo!

Czas letni sprzyja wypoczynkowi na łonie natury. Jednak spacery po lasach, parkach czy nawet piknik w parku może wiązać się z zagrożeniem ze strony kleszcza. Z pozoru niegroźny pajęczak, niewielkich rozmiarów, jednak spotkanie z nim może być niebezpieczne dla naszego zdrowia. Kleszcz jest nośnikiem wielu bakterii i wirusów, w tym bakterii boreliozy.

Borelioza (choroba z Lyme, krętkowica kleszczowa) to wielonarządowa choroba zakaźna wywołana przez bakterie należące do krętków Borrelia burgdorferi. Choroba przenoszona jest na człowieka i niektóre zwierzęta przez kleszcze z rodzaju Ixodes. Do zakażenia dochodzi w wyniku ukąszenia przez kleszcza, który jest nosicielem choroby, na skutek wydziałania śliny oraz zawartości jelita środkowego pajęczaka do rany. Borelioza jest najczęściej występującą chorobą odkleszczową w Polsce i w Europie. W 2016 r. w Polsce odnotowano aż 21 200 zachorowań na boreliozę, dla porównania w 2015 r. odnotowano 13 625 przypadków zachorowań (PZH – NIZP)! Przedstawione dane pokazują, iż problem z roku na rok narasta.

Objawy

Niestety borelioza jest trudna do rozpoznania, ponieważ symptomy zakażenia są różnorodne i mogą być mylone z objawami innych chorób, takich jak: zapalenie stawów, porażenia nerwowe, wady serca, choroby psychiczne, a nawet choroba Alzheimera. Ze względu na brak specyficznych objawów choroba może zostać późno rozpoznana, co zdecydowanie negatywnie wpływa na skuteczność stosowanej terapii.

Pierwsze objawy choroby występują w ciągu 1 – 3 tygodni od ukąszenia. U chorych najczęściej pojawia się charakterystyczny tzw. rumień wędrujący, początkowo niewielki (czerwona plamka lub grudka), szybko powiększający się ku obwodowi, osiągający co najmniej 5 cm średnicy, z czasem blednący od środka. Niestety zmiana skórna nie występuje u wszystkich zakażonych. Choroba może objawiać się także występowaniem świądu skóry i powiększeniem węzłów chłonnych w okolicach ukąszenia. Dodatkowo mogą wystąpić objawy grypopodobne. Jeśli na tym etapie zakażenia nie zostanie wdrożone odpowiednie leczenie, borelioza rozwija się. W kolejnych stadiach choroby mogą wystąpić objawy ze strony układu nerwowego, krążenia, kostno-stawowego czy endokrynnego. Objawy mogą być zróżnicowane zarówno pod względem ich ilości i intensywności jak i układu, w którym występują.

Najczęściej występującymi objawami w zaawansowanej boreliozie są m. in.:

gorączka, poty, dreszcze, fale gorąca z nieznanych powodów,
zmiana masy ciała (przybranie lub utrata wagi),
zmęczenie (napadowe lub stałe), ociężałość, słaba wytrzymałość fizyczna,
bezsenność, płytki sen, bezdech nocny,
wypadanie włosów z nieznanych powodów,
budzące ze snu drętwienie kończyn lub tylko palców (czasem bardzo zmienne),
drętwienie języka (zwłaszcza jego czubka) lub warg oraz zaburzenia smaku,
bóle gardła,
bóle jąder
bóle bioder,
bóle i kurcze mięśni,
tiki mięśni twarzy lub innych mięśni,
różnorakie bóle głowy, bóle zębów,
bóle i obrzęki stawów, często zmienne i „wędrujące”,
bóle w klatce piersiowej i w żebrach,
skoki pulsu i skoki ciśnienia krwi, bloki serca lub inne arytmie (zwykle zmienne i oporne na leczenie) oraz szmery w sercu,
zaburzenia widzenia: podwójne rozmyte widzenie, czarne plamy w polu.

Przedstawiona lista nie wyczerpuje wszystkich objawów, jednak zwraca uwagę, iż dolegliwości dotyczą różnych narządów i układów. Występowanie objawów z kilku układów na raz u osoby uprzednio zdrowej pozwala wnioskować, że wystąpiło zakażenie, nawet jeśli nie zauważyliśmy ukąszenia przez kleszcza!

Diagnostyka

Jeśli występujące objawy nie wskazują jednoznacznie na występowanie boreliozy, należy wykonać badania diagnostyczne. U pacjentów wykonuje się badania wskazujące na obecność lub brak swoistych przeciwciał IgM lub IgG. W przypadku dodatniego lub niepewnego wyniku wykonuje się drugie badanie potwierdzające metodą Western blot, w której sprawdza się występowanie przeciwciał skierowanych przeciwko boreliozie.

Leczenie

W przypadku boreliozy u chorego stosuje się terapię antybiotykową. Właściwa antybiotykoterapia, trwająca zwykle ok. 3 – 4 tyg., wdrożona we wczesnym stadium choroby zapewnia wyleczenie w >90% przypadków. Należy pamiętać, że im później zostanie rozpoczęte leczenie, tym wyższe zagrożenie dla zdrowia i życia. Dlatego w wypadku ukąszenia przez kleszcza i jakichkolwiek niepokojących objawów należy niezwłocznie skonsultować się z lekarzem.

Zespół redakcyjny pacjentinfo.pl

Artykuł powstał na podstawie informacji ogólnodostępnych. Nie zastępuje konsultacji lekarskich i nie jest poradnikiem samodzielnego leczenia.

LEKI antybiotyk • antybiotyki • antybiotykooporność • antybiotykoterapia • penicylina 25 maja 2017 By Redakcja 0 Comments

Antybiotyki – sposób tylko na bakterie!

Antybiotyki stanowią bardzo ważne okrycie medycyny XX wieku, zostały nazywane „cudownymi lekami”. To środki lecznicze, które stosowane są w leczeniu wszelkiego rodzaju zakażeń bakteryjnych. Jednak ich nadużywane i nieodpowiednie stosowanie prowadzić może do ograniczenia ich skuteczności.

Początki antybiotyków i ich działanie

Antybiotyki swoją genezą sięgają roku 1928, kiedy Alexander Fleming zauważył, że pleśń Penicillium notatum powstrzymuje rozwój hodowli gronkowca złocistego. Wskutek prowadzenia dalszych badań podjętych przez naukowców Alexandra Fleminga, Howarda Florey’a i Ernesta Chaina wyizolowano i oczyszczono pleśń, która miała właściwości bakteriobójcze została nazwana penicyliną. Miało to miejsce w 1938 r., wówczas penicylinę uznano za lek – pierwszy antybiotyk.

Początkowo antybiotyki były substancjami wyłącznie naturalnymi wytwarzanymi przez drobnoustroje, obecnie są także syntetyczne, wytwarzane przez człowieka metodami chemicznymi, tzw. chemioterapeutyki. Antybiotyki stosuje się w leczeniu infekcji bakteryjnych, a także grzybiczych (są one jednak zdecydowanie rzadsze). Mogą działać bakteriostatycznie i fungistycznie – czyli hamować rozmnażanie bakterii i grzybów oraz bakterio- i grzybobójczo – zabijając bezpośrednio komórki bakterii i grzybów chorobotwórczych. Idealną sytuacją przed zastosowaniem antybiotyku jest wykonanie posiewu krwi, moczu lub wymazu z gardła (posiew to badanie mikrobiologiczne, które pozwala określić rodzaj drobnoustroju). Na podstawie dokonanej analizy można dobrać antybiotyk, który będzie najlepszy w walce z danym drobnoustrojem.

Skuteczność antybiotyków

Skuteczność antybiotyków jest bardzo duża, jednak należy stosować je rozważnie, bowiem nieodpowiednie i nadmierne ich przyjmowanie może przynieść skutek odwrotny od oczekiwanego – bakterie mogą stać się oporne na ich działanie czyli niewrażliwe. O oporności na antybiotyki mówimy wówczas, gdy przyjmowana substancja nie zabija drobnoustroju, bądź nie hamuje jego rozwoju, tym samym nie zwalczając choroby. Oporność może być naturalna – występująca już przed podaniem antybiotyku lub nabyta, – w której głównym źródłem jest częste stosowanie antybiotyków. W oporności nabytej początkowo wrażliwe bakterie staja się oporne, na skutek zaistniałych zmian w ich materiale genetycznym. Antybiotykooporności nie możemy zupełnie wyeliminować, ale możemy ją zmniejszać poprzez ograniczanie stosowanie antybiotyków. Należy pamiętać, że antybiotyk to nie panaceum na każdą chorobę! W przypadku infekcji wirusowych (np. grypa, przeziębienie) antybiotyki nie są skuteczną formą terapii. Nawet przy wysokiej gorączce i bardzo złym samopoczuciu nie jest zasadne ich podanie, wirusy nie są bowiem wrażliwe na ich działanie!

Bezpieczne stosowanie antybiotyku

Należy pamiętać, że stosowanie antybiotyku bez wskazania medycznego może mieć negatywne konsekwencje. Przede wszystkim antybiotyk niszczy chorobotwórcze bakterie występujące w organizmie, ale nie tylko. Zniszczeniu ulegają także drobnoustroje tworzące naturalną florę bakteryjną, czyli bakterie, które występują w organizmie człowieka, jednak nie dają objawów choroby, a wręcz przeciwnie, są one barierą dla bakterii chorobotwórczych. Mikroorganizmy te biorą udział w metabolizmie różnych substancji w przewodzie pokarmowym, a także wytwarzają witaminy (np. witaminę K, kwas foliowy). Antybiotyk jest bezpieczny, jeśli stosujemy go zgodnie z zaleceniami lekarza! Przede wszystkim antybiotyk należy przyjmować przez ściśle określoną liczbę dni, zgodnie z zaleceniami lekarza. Powszechne jest bowiem odstawianie preparatu zaraz po ustąpieniu objawów choroby, przed zakończeniem pełnego cyklu antybiotykoterapii. Nie jest to jednak właściwe zachowanie, ponieważ sprzyja rozwojowi oporności bakterii na dany antybiotyk, a dodatkowo nie eliminuje ich z organizmu. W efekcie bardzo szybko może nastąpić nawrót choroby, a stosowany lek traci swoją skuteczność. Oprócz długości stosowania antybiotykoterapii ważne jest także stosowanie zalecanych dawek oraz odstępów pomiędzy kolejnymi dawkami. Antybiotyk jest skuteczny tylko wtedy, gdy w organizmie znajduje się jego odpowiednie stężenie, utrzymane przez określony czas. Dlatego bardzo istotne jest przyjmowanie leku o określonych godzinach, w regularnych odstępach czasu.

Podsumowując, antybiotyki są dobrodziejstwem medycyny, skuteczną bronią w walce z bakteriami. Jednak ich nadmierne i nierozważne stosowanie sprzyja antybiotykooporności. W efekcie może prowadzić to do sytuacji szerzenia się zakażeń bakteryjnych, którym nie będzie można zapobiec.

Zespół redakcyjny pacjentinfo.pl

Artykuł powstał na podstawie informacji ogólnodostępnych. Nie zastępuje konsultacji lekarskich i nie jest poradnikiem samodzielnego leczenia.