Tag: Koronawirus Wuhan

Okulary mogą chronić przed koronawirusem?

To FAKT! Okulary tworzą mechaniczną barierę pomiędzy naszym ciałem a wirusami, są uzupełnieniem maseczki skuteczniej chroniąc nas przed dostępem patogenów. Dobrze jest więc je zakładać np. idąc na zakupy.

Wirus SARS-CoV-2 roznosi się drogą kropelkową, i wiele wskazuje na to, że może przeniknąć do organizmu przez spojówki oka. Tym samym każde dotknięcie oczu, ust czy nosa naraża nas na istotne ryzyko zakażenia.

Szacuje się, że od 1 do 3 procent pacjentów chorych na COVID-19 zaraża się dotykając oczu. Mówi o tym prof. Benadetta Allegranzi z Instytutu Zdrowia Globalnego na Wydziale Nauk Medycznych Uniwersytetu w Genewie w materiale udostępnionym przez WHO, w którym przypomina między innymi o konieczności mycia rąk, a zwłaszcza unikaniu dotykania nimi ust, twarzy i oczu.

Najczęściej, w kontekście ochrony przed zakażeniem, mówi się o maseczkach, jednak eksperci zwracają uwagę, że okulary są niezłą barierą dla nowego koronawirusa.

„Okulary mogą pomóc nam zmniejszyć ryzyko zarażenia koronawirusem, ponieważ stanowią mechaniczną barierę pomiędzy naszym ciałem a wirusami. Dla osób już noszących okulary, może to stanowić istotny rodzaj ochrony” – uważa Robyn Gershon epidemiolog z Katedry Globalnego Zdrowia Publicznego na Uniwersytecie Nowojorskim.

Ponadto okulary chronią nas przed nami samymi – stanowią fizyczną barierę, która powstrzymuje nas od dotykania oczu.

– Worek spojówkowy jest drogą, którą wirus może wtargnąć do organizmu. Przyczyną dla której tak się dzieje jest zazwyczaj tarcie oczu – rękami, palcami, grzbietem dłoni, lepiej więc tego unikać. Jeżeli ktoś ma okulary jest w lepszej sytuacji, bo żeby dotknąć oczu musi zdjąć okulary, a wtedy najczęściej przypomina sobie, że nie powinien tego robić” – mówi prof. Jerzy Szaflik szef Centrum Mikrochirurgii Oka „Laser” i Centrum Jaskry.

– W miarę możliwości nie dotykajmy oczu, a jeśli pracujemy w warunkach, które narażają nas na bezpośredni kontakt z chorymi, konieczna jest specjalistyczna ochrona – podkreśla inny okulista, dr Andrzej Styszyński.

Pamiętajmy, że im większe okulary i bardziej przylegające do twarzy tym większa jest ochrona oczu. Większość z nas ma w domu – korekcyjne, przeciwsłoneczne lub tzw. inteligentne szkła (zerówki). Teraz warto ich użyć.

Soczewki korekcyjne a nowy koronawirus

Zdaniem specjalistów, jeśli to nie jest konieczne lepiej teraz nie używać soczewek kontaktowych. Chodzi o to, że osoby stosujące soczewki częściej dotykają twarzy i oczu, narażając się na zakażenie. Choć dbanie o higienę zmniejsza to ryzyko, nie wyeliminuje go całkowicie.

Nie zapomnij o dezynfekcji okularów!

Specjaliści przypominają, że obecnie należy czyścić okulary nawet kilka razy dziennie – zwłaszcza, jeśli wychodzimy na zewnątrz.

Możemy to robić za pomocą płynów dezynfekujących lub po prostu ciepłą wodą z mydłem lub innym detergentem. Nie należy jednak stosować środków na bazie acetonu lub alkoholu, ponieważ mogą one uszkodzić nie tylko oprawki, ale także powłokę antyrefleksyjną soczewki okularowej.

„Pamiętajmy o zwróceniu szczególnej uwagi na czyszczenie tzw. nosków w okularach metalowych. Noski mają bezpośredni kontakt ze skórą, w związku z czym zbiera się na nich więcej zanieczyszczeń. Czyśćmy je np. nieużywaną już szczoteczką  do zębów, oczywiście pod bieżącą wodą, z dodatkiem detergentu.  Możemy również poprosić optyka o umycie całych okularów w myjce ultradźwiękowej, w której płyn każdorazowo wymieniany  jest na świeży. Pamiętajmy również, że obecnie, gdy jesteśmy na zewnątrz nawet na chwilę, nie zakładamy okularów na głowę” – przypomina optometrystka dr inż. Zofia Grzech, ekspertka kampanii „Czas na wzrok bez ograniczeń”.

Źródło: www.zdrowie.pap.pl

Fot. www.pixabay.com

Jak wzmocnić swoją odporność na zakażenia

Wszyscy już wiedzą, że w ramach ochrony przed nowym koronawirusem trzeba unikać kaszlących osób, dużych skupisk ludzi, zatłoczonych pomieszczeń, a także jak najczęściej myć ręce. To nasza pierwsza linia obrony. Ale mamy też drugą – własną odporność, którą można wzmacniać.

Prof. Jerzy Duszyński, prezes Polskiej Akademii Nauk, opublikował w marcu na swoim profilu w mediach społecznościowych wiele praktycznych informacji i zaleceń dotyczących różnych aspektów i sposobów ochrony przed nowym koronawirusem, podkreślając, że układ odpornościowy człowieka jest przygotowany na rozwój skutecznej odpowiedzi przeciw temu patogenowi.

„Układ odpornościowy porównać można do wojska. Śledziona, grasica, szpik kostny, duże fragmenty jelit to koszary, w których przebywają żołnierze – białe krwinki, które są gotowe do podjęcia walki z przeciwnikiem (mikrobami). Zazwyczaj w krwiobiegu krąży około 10 proc. wszystkich białych krwinek, reszta jest skoszarowana – tłumaczy obrazowo prof. Jerzy Duszyński.

Istnieje wiele rodzajów białych krwinek, z których szczególnie ważną rolę w walce z wirusami odgrywają m.in. limfocyty B, które dojrzewają w szpiku kostnym.

„Wytwarzają one białka zwane przeciwciałami, które wiążą się z określonym fragmentem intruza – antygenem. Po rozpoznaniu tego fragmentu limfocyt B zaczyna produkować specyficzne przeciwciała. Komórka produkująca skrojone na miarę przeciwciała zaczyna się też intensywnie mnożyć. Wkrótce układ odpornościowy może uwolnić do krwi duże ilości przeciwciał, które wiążąc się z intruzem znakują go i w ten sposób naprowadzają na cel inne komórki układu odpornościowego. Tak niszczone są mikroby (bakterie i wirusy), które zaatakowały nasze ciało” – pisze profesor.

Aby jednak układ odpornościowy mógł sprawnie radzić sobie z intruzami, musi mieć sprzyjające warunki do działania, a te zapewnia mu m.in. dobra, ogólna kondycja organizmu. Dlatego prof. Duszyński we współpracy z innymi naukowcami, m.in. z Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego (WUM) oraz Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego – Państwowego Zakładu Higieny (NIZP-PZH), przypomniał, jak należy wzmacniać swój organizm, a szczególnie układ odpornościowy.

Co ciekawe, w tym kontekście, eksperci zwrócili uwagę przede wszystkim na czynniki związane ze stylem życia, których należy unikać, jako że znacząco osłabiają odporność. Są to m.in.:

  • Nieprawidłowa dieta i jej skutki (m.in. niedożywienie, awitaminoza, a także otyłość)
  • Przewlekły niedobór snu
  • Brak regularnej, umiarkowanej aktywności fizycznej
  • Nadmierne i długotrwałe spożywanie alkoholu
  • Palenie tytoniu
  • Przyjmowanie narkotyków.

Suplementy i preparaty na wzmocnienie odporności

Uwaga! Myli się ten, kto myśli, że zaniedbywanie codziennej diety można łatwo i wygodnie nadrobić łykając różnego rodzaju suplementy i preparaty multiwitaminowe.

„Nie istnieją żadne leki, które mogłyby wzmocnić odporność człowieka i uchronić go przed zakażeniem. Wszelkie preparaty witaminowe, mieszanki składników mineralnych i witamin, naturalne wyciągi roślinne i zwierzęce, a w szczególności preparaty homeopatyczne, które przedstawiane są jako wzmacniacze odporności, nie mają żadnego znaczenia dla rozwoju odporności przeciwzakaźnej. Nigdy nie wykazano ich działania wspomagającego pracę układu odpornościowego, a ich reklamowanie jako preparatów wzmacniających odporność jest zwykłym oszustwem” – czytamy w udostępnionej przez prof. Jerzego Duszyńskiego publikacji, pod którą podpisali się znani immunolodzy: prof. Dominika Nowis oraz prof. Jakub Gołąb z WUM.

Zatem, kluczem do wzmacniania odporności jest po prostu zdrowy styl życia, a szczególnie zdrowy, zbilansowany sposób żywienia.

„Odporności służy dieta z przewagą produktów roślinnych, a zwłaszcza kwaśne owoce i świeże warzywa oraz wszelkiego rodzaju kiszonki i inne produkty fermentowane. Chodzi więc nie tylko o dostarczenie organizmowi niezbędnych substancji budulcowych, energetycznych, witamin i mikroelementów, ale także o spożywanie produktów i składników probiotycznych (np. jogurty) i prebiotycznych (np. cykoria, szparagi), wzmacniających florę bakteryjną w naszych jelitach, która ma ogromne znaczenie w utrzymywaniu i stymulowaniu odporności” – podkreślał jakiś czas temu na łamach Serwisu Zdrowie dr Paweł Grzesiowski, znany specjalista ds. profilaktyki zakażeń.

Zdrowa dieta (bogata w warzywa i owoce) dostarcza nam dużej ilości naturalnych antyoksydantów (przeciwutleniaczy). Są one bardzo ważne, gdyż pomagają zwalczać w organizmie tzw. wolne rodniki, które upośledzają działanie układu odpornościowego.

W tym kontekście warto dodać, że na odporność niekorzystnie wpływa także nadmierna ilość cukru w diecie oraz wysokie spożycie tzw. tłuszczów trans (których najwięcej jest w wysokoprzetworzonej żywności, słodyczach i produktach typu fast food).

Lekarze i dietetycy przypominają też o piciu odpowiedniej ilości wody (przeciętne zapotrzebowanie na wodę w przypadku zdrowej dorosłej osoby wynosi 2-2,5 litra na dobę). Regularne uzupełnianie płynów ma bardzo duże znaczenie dla zachowania dobrej kondycji, zwłaszcza w przypadku seniorów, którzy są szczególnie narażeni na odwodnienie i jego groźne skutki.

Jeśli zaś chodzi o witaminy szczególnie istotne z punktu widzenia układu odpornościowego, to specjaliści wskazują przede wszystkim na witaminę D3, której niedobór jest w Polsce powszechnym problemem. Warto więc pomyśleć o jej suplementacji, jednak nie na własną rękę lecz w porozumieniu z lekarzem. To samo dotyczy m.in. cynku i magnezu. Ale uwaga! Niekorzystny dla odporności może być zarówno niedobór, jak i nadmiar wymienionych składników odżywczych. Samodzielne, niezasadne stosowanie suplementów i preparatów witaminowych może więc być dla nas szkodliwe.

Również witaminę C eksperci radzą przyjmować dopiero w sytuacji, gdy badania wykazały jej niedobór w organizmie albo kiedy występuje zwiększone zapotrzebowanie na nią (np. w efekcie intensywnego wysiłku fizycznego lub infekcji). Nie ma jednak większego sensu jej profilaktyczne łykanie, gdy jest się zdrowym i nie cierpi na jej niedobory, zwłaszcza że spore ilości witaminy C występują w wielu warzywach i owocach.

Dr Grzesiowski przyznał jakiś czas temu na łamach Serwisu Zdrowie, że w sezonie nasilonych infekcji, kiedy praktycznie przez cały czas jesteśmy narażeni na kontakt z chorymi, warto w ramach profilaktyki sięgać po naturalne produkty spożywcze wykazujące działanie przeciwdrobnoustrojowe. Chodzi tutaj m.in. o takie produkty jak:

  • Czosnek
  • Cebula
  • Czarny bez
  • Imbir
  • Kurkuma.

Specjalista zastrzegł jednak, że nie ma żadnego pojedynczego produktu naturalnego, który mógłby nam zapewnić dobrą odporność.

Warto pamiętać, że odporność to niezwykle skomplikowany system, na który wpływa także wiele czynników od nas niezależnych, takich jak np. zanieczyszczenie środowiska. Naukowcy już dawno wykazali, że osoby żyjące w miastach o wysokim stopniu skażenia powietrza, czyli smogu, częściej zapadają na infekcje układu oddechowego. Przyczyną takiego stanu rzeczy jest spowodowane przez toksyczne składniki smogu uszkodzenie barier śluzówkowych układu oddechowego i osłabienie odporności.

Wrzućmy na luz i oglądajmy jak najwięcej komedii…

Ponadto, prof. Jerzy Duszyński zwraca uwagę na fakt, że odporności bardzo szkodzi stres, w tym również uleganie panice.

„Stres, zarówno ten krótkotrwały, jak i długotrwały, znacznie utrudnia niszczenie przez limfocyty komórek zainfekowanych wirusami” – zaznacza profesor.

Dzieje się tak za sprawą uwalnianych w czasie reakcji stresowej hormonów – noradrenaliny i kortyzolu,  które hamują działanie limfocytów T. Warto zatem pomyśleć o przeznaczeniu większej ilości czasu na relaks lub też o skorzystaniu z profesjonalnego treningu radzenia sobie ze stresem.

Warto też spróbować śmiechoterapii. Znawcy tematu podkreślają, że śmiech poprawia metabolizm, krążenie i wzmacnia układ odpornościowy.

– Śmiech stymuluje wydzielanie tzw. hormonów szczęścia, a więc naturalnych, endogennych opiatów, wśród których najbardziej znane są endorfiny. Jednocześnie przyczynia się do redukcji poziomu hormonów stresu, m.in.: kortyzolu – informowała wcześniej na łamach Serwisu Zdrowie Katarzyna Dera, specjalistka ds. śmiechoterapii i interwencji kryzysowej z Fundacji „Dr Clown”.

Co jeszcze poza optymizmem może wzmocnić odporność? Eksperci potwierdzają, że korzystne jest także hartowanie ciała poprzez przebywanie w niskich temperaturach. Jednak chodzi o regularne i umiarkowane hartowanie, a nie sporadyczne i ekstremalne. Dobrym sposobem hartowania jest np. spanie w temperaturze 19 stopni Celsjusza.

Warto pomyśleć o dodatkowych szczepieniach ochronnych

Na tym jednak nie koniec praktycznych podpowiedzi ze strony ekspertów. W innej publikacji dotyczącej możliwych sposobów przygotowywania się do epidemii choroby Covid-19 (wywoływanej przez wirusa SARS-CoV-2) prof. Duszyński wraz z prof. Lidią Brydak z NIZP-PZH, sugerują, że warto zaszczepić się na… grypę.

„Wirus grypy wnikając do naszego układu oddechowego powoduje uszkodzenie nabłonka dróg oddechowych, a tym samym otwiera drogę innym patogenom (wirusom czy bakteriom). Można domniemywać, że z kolei wniknięcie wirusa SARS-CoV-2 do organizmu uczyni naszą podatność na grypę większą. Jest to jeszcze jeden powód, aby zaszczepić się właśnie teraz przeciwko grypie” – czytamy we wspólnej publikacji wspomnianych naukowców.

Ponadto, immunolodzy zalecają też w obecnej sytuacji profilaktyczne szczepienie przeciwko zapaleniu płuc wywoływanemu przez pneumokoki.

Niestety, póki co szczepionki przeciwko samemu koronawirusowi SARS-CoV-2 nie ma, ale pracuje nad nią wiele ośrodków naukowych na całym świecie, więc za jakiś czas z pewnością się ona pojawi.

W kontekście szczepień warto jednak wiedzieć, że maksymalna ochrona przed danym patogenem przychodzi dopiero z czasem, np. w przypadku grypy po 4 tygodniach od szczepienia. Nie warto więc z nimi zwlekać.

Kto jest szczególnie zagrożony nowym koronawirusem

Powyższe rady ekspertów powinni szczególnie wziąć sobie do serca seniorzy, którzy z racji swoich lat i często występujących już w wieku 65+ chorób przewlekłych są grupą populacyjną najbardziej narażoną na ciężki przebieg zakażenia nowym koronawirusem.

Kto jeszcze poza seniorami znajduje się w grupie podwyższonego ryzyka? Z udostępnionych przez prof. Jerzego Duszyńskiego materiałów wynika, że zwiększone ryzyko ciężkich powikłań (w tym również prowadzących do śmierci) dotyczy osób mających deficyty odporności o różnym charakterze – wrodzonym lub nabytym. Chodzi m.in. o:

  • Osoby osłabione przez różne choroby przewlekłe (np. niekontrolowaną cukrzycę, nowotwory, zaawansowaną niewydolność krążenia, ciężkie choroby płuc, wątroby lub nerek)
  • Osoby przyjmujące leki immunosupresyjne (np. biorcy przeszczepów, osoby z chorobami autoimmunologicznymi)
  • Osoby niedożywione (np. z powodu zaburzeń wchłaniania, anoreksji lub stosowania restrykcyjnych diet eliminacyjnych)
  • Osoby po poważnych zabiegach operacyjnych.

Wymienione wyżej osoby – ze znacząco osłabioną odpornością – powinny więc być w czasie takiej epidemii jak obecna otoczone szczególną opieką ze strony osób bliskich, odpowiednich służb i medyków.

Jednak dla wszystkich z nas bez wyjątku jest to dobry czas na wprowadzenie prozdrowotnych zmian w swoim życiu – chodzi nie tylko o lepsze dbanie o higienę, lecz o jak najszersze praktykowanie zdrowego stylu życia który wzmacnia funkcjonowanie naszego układu odpornościowego.

Nowy koronawirus ma wiele twarzy…

Jak dotąd w przekazach medialnych na temat epidemii Covid-19, czyli choroby wywoływanej przez wirusa SARS-CoV-2, pojawiały się głównie informacje negatywne, budzące niepokój. Na szczęście jednak są też w sprawie koronawirusa i dobre wieści. Na przykład taka, że z ponad 124 tys. osób na całym świecie, u których stwierdzono dotąd zachorowanie na Covid-19, ponad połowa (66,7 tys.) już wyzdrowiała! (stan na 11 marca 2020 r.).

Skąd to wiadomo? Precyzyjne informacje na temat liczby potwierdzonych przypadków Covid-19 na całym świecie, związanych z tym zgonów, ale także i wyzdrowień, publikuje na bieżąco (w czasie rzeczywistym) słynna amerykańska uczelnia – Johns Hopkins University, na specjalnej stronie internetowej poświęconej obecnej epidemii.

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) uspokaja, że większość osób zakażonych nowym koronawirusem, zwłaszcza młodych, przechodzi wywołaną nim infekcję w łagodny sposób, który może przypominać np. zwykłe przeziębienie. Jednocześnie WHO przyznaje, że jedna na pięć zakażonych osób doświadcza ciężkiej postaci choroby, która wymaga hospitalizacji.

Zatem, zdecydowana większość zakażonych tym wirusem osób wraca do zdrowia, nawet pomimo faktu, że medycyna nie dysponuje na razie żadnym specyficznym lekiem przeciwko tej infekcji. Dzieje się tak głównie za sprawą naszego układu odpornościowego, który z czasem, jeśli tylko jest wystarczająco silny, radzi sobie z tą infekcją, podobnie jak z innymi wirusowymi infekcjami dróg oddechowych (np. wywoływanymi przez adenowirusy, rynowirusy czy wirusy grypy).

Uwaga na dezinformację! Korzystajmy tylko ze sprawdzonych źródeł!

Jeśli szukasz rzetelnych informacji na temat nowego koronawirusa, sposobów ochrony przed zakażeniem oraz praktycznych zaleceń dotyczących postępowania w czasie obecnej epidemii, korzystaj z wiarygodnych źródeł – przede wszystkim z wymienionych niżej stron internetowych:

Wiktor Szczepaniak, zdrowie.pap.pl

Fot. www.pixabay.com

Uwaga! Epidemia nowej choroby odciska ślad w psychice

Co innego podjąć dobrowolną decyzję o ograniczeniu aktywności, a co innego być do niej zmuszonym zewnętrznymi okolicznościami, na dodatek w sytuacji narastającej paniki związanej z rozprzestrzenianiem się nieznanego wcześniej wirusa. WHO i naukowcy na łamach prestiżowych periodyków medycznych wskazują, że jednym z ubocznych skutków pandemii mogą być problemy ze zdrowiem psychicznym. Jak reagujemy na społeczny niepokój, zależy w dużej mierze od nas.

Trudnym momentem dla większości z nas jest początek epidemii, zaadoptowanie się do poczucia zagrożenia i lęku, konieczności reorganizacji życia, wprowadzenia pewnych zmian. Na przystosowanie się do nowych warunków potrzebujemy zazwyczaj ok. 2-3 tygodni.

– To trudny okres, bo działamy pod wpływem emocji, zachwiania poczucia bezpieczeństwa, rytuałów, zmian które nagle trzeba wprowadzić. Ale z drugiej strony to niezbędny czas, który wpływa na to, że jesteśmy w stanie dostosować się do sytuacji, mobilizuje nas do działania, jest motywatorem do przystosowania się – uważa dr n. o zdr. Małgorzata Kowalczyk psycholog, psychoterapeuta, kierownik Zakładu Psychoterapii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi.

Władze wprowadzają w życie przepisy, które mają zmniejszyć ryzyko rozpowszechniania się wirusa i uspokajają, że są to działania profilaktyczne. To sprawia, że jesteśmy coraz bardziej uważni na różne sytuacje, ale też wiąże się z dużymi zmianami w naszej codzienności, w naszym rytuale funkcjonowania. I póki co, paradoksalnie może się to nam wydawać gorsze niż zakażenie nowym koronawirusem.

– Stojąc w kolejce w sklepie słyszę, jak pani przede mną rozmawia przez telefon o tym, jakim kłopotem będzie dla niej zamknięcie przedszkola. Ona nie tylko obawia się zagrożenia ze strony innych kupujących, ale dezorganizacji normalnego życia. To normalne. Wszyscy wiemy o koronawirusie, ale prawie nikt go jeszcze „nie widział”. Każdy z nas miał plany, a tu się okazuje, że to wszystko trzeba skreślić z kalendarza. Wychodzimy ze strefy komfortu, bo nagle musimy inaczej to zaplanować – mówi prof. Piotr Gałecki Kierownik Kliniki Psychiatrii Dorosłych Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, konsultant krajowy w dziedzinie psychiatrii.

Jak oswoić kwarantannę

Dolegliwe w kwarantannie jest to, że takiej przymusowej izolacji podlegają osoby zdrowe. Warto jednak uświadomić sobie, by złagodzić jej trudności, że jest tymczasowa i najczęściej nie oznacza totalnej izolacji: zazwyczaj wciąż mamy dostęp do mediów, można komunikować się z otoczeniem. Nie bez znaczenia jest fakt, że na kwarantannie przebywają osoby zdrowe.

Specjaliści podkreślają, że to, jak będziemy znosić kwarantannę czy inne formy odizolowania czy też ograniczania aktywności, zależy przede wszystkim od tego, jakie znaczenie nadamy temu faktowi. Zatem bardzo dużo zależy od nas samych i naszej zdolności do autorefleksji.

Można zatem ograniczenia potraktować jak wyzwanie, by zrobić coś dobrego, przekuć ją w coś pozytywnego.

– Nawet w takiej sytuacji możliwy jest kontekst pozytywny – kwarantannę odbieramy jako spełnianie swojego obywatelskiego obowiązku, coś, co robimy dla innych. Chroniąc siebie, chronię innych, globalnie  – mieszkańców naszego kraju, a indywidualnie – swoich rodziców, czy dziadków. Takie prospołeczne zachowanie daje nam poczucie, że robimy coś dobrego, włączamy się w wyższą wartość – zauważa dr Sławomir Murawiec.

Specjaliści na łamach periodyków medycznych apelują, by wprowadzając ograniczenia, władze apelowały do altruizmu jednostek, a mniej skupiały się na przekazie o restrykcjach za złamanie tych ograniczeń.

Warto też pamiętać, że z badań wynika, że nawet trauma może być przetworzona w coś pozytywnego, np. gdy osoba po doświadczeniu zawału zmienia swoje życie: przestaje siedzieć całymi dniami w pracy, gonić za pieniędzmi, a zaczyna celebrować życie, pomagać innym. W obecnej sytuacji może być podobnie – dzieje się źle, ale wywołuje to altruistyczne zachowania – np. sąsiedzi pomagają sobie w zakupach, troszczą się o siebie nawzajem, interesują stanem zdrowia.

Jednak nie na każdego sytuacja stanu wyjątkowego zadziała tak samo. Dla niektórych   kwarantanna ma znamiona przymusowego odosobnienia, zewnętrznych nakazów, zagrożenia – a takie podejście może wywoływać negatywne stany psychiczne. Jeszcze większym kłopotem, może okazać się potrzeba rezygnacji z aktywności zawodowej, niemożność wywiązania się z obowiązków, opiekowania się kimś.

Niebezpieczeństwo epidemii: podkręcanie lęku

Pierwszym szokiem dla polskiego społeczeństwa był fakt pojawienia się pierwszego przypadku koronawirusa także w Polsce – wszyscy się go spodziewali, bo nie mogło być inaczej, ale jednak dało się zauważyć wzrost napięcia, kiedy pojawił się pierwszy przypadek. Drugi taki moment to informacja o pierwszej śmierci w Polsce z tego powodu. Już nie daleko, za granicą, ale tu, niemal obok.

Lęk, jaki wywołuje w nas koronawirus sprawia, że większość czasu szukamy informacji na jego temat, oglądamy telewizję, sprawdzamy wiadomości w internecie, przeglądamy media społecznościowe, które cały czas informują o nowych zachorowaniach, zgonach, rozprzestrzenianiu się wirusa i szerzą, niestety, także bzdury o tym, jak się można uchronić i co niedługo się stanie.

– To działa na wyobraźnię i wzmacnia lęk. Zdarza się, że popycha do irracjonalnych zachowań, np. do ucieczek z miejsca kwarantanny, zaprzeczania: „Mnie to nie dotyczy, w związku z tym mogę stąd wyjść”, itd. Włączają się mechanizmy obronne – zauważa psychiatra.

Wszechobecność informacji o koronawirusie i o zagrożeniach jakie niesie, fakt, że ono jest bliskie i realne, będzie lęk wzmacniać, a wiele osób może być tym lękiem sparaliżowana.

Zdaniem specjalistów nawet osoby, które dotychczas nie miały problemów psychicznych, będą odczuwały lęk – o pracę, sytuację materialną, zdrowie – to zbiorowe doświadczenie, nie unikniemy go. Ważne, by podjąć próbę, aby nie ulegać panice.

Czas epidemii trudny dla osób z zaburzeniami lękowymi

Niektóre osoby są bardziej podatne na działanie szerzącego się niepokoju. To na przykład osoby z problemami psychicznymi, np. zaburzeniami urojeniowymi, którym towarzyszy ciągły lęk np. o to, że są na coś chorzy, tylko nikt jeszcze tego nie wykrył. To grupa osób, która w takiej sytuacji poczuje się bardzo zagrożona.

Prof. Gałecki wskazuje, że osoby, które mają jakiś mankament w funkcjonowaniu osobowości, w postrzeganiu rzeczywistości czy predyspozycje do zaburzeń psychicznych albo cierpią na zaburzenia psychiczne, mają mniejsze zdolności adaptacyjne. A wówczas wyjątkowe sytuacje pogłębiają skrajne postawy. Pacjenci z lękiem uogólnionym, którzy w zupełnie zwykłych warunkach martwią się na zapas – że zachorują, że zabraknie żywności w sklepach, że nie poradzą sobie finansowo – teraz będą martwić się jeszcze bardziej.

– Podstawową cechą, która predysponuje do rozwoju każdego zaburzenia psychicznego jest zmniejszona zdolność do adaptacji – to może być kwarantanna, utrata pracy, zmiana statutu materialnego. Jeżeli ktoś ma słabsze zdolności radzenia sobie, może mieć w obecnej sytuacji kłopot – zwraca uwagę prof. Piotr Gałecki.

Pacjenci z zaburzeniami hipochondrycznymi, czyli lękiem przed chorobą i śmiercią, będą odczuwali spotęgowany niepokój o swoje zdrowie i życie. Ten lęk może być dodatkowo wzmocniony niepewnością wokół służby zdrowia.

– Osoby z tendencjami hipochondrycznymi funkcjonują lepiej, gdy wiedzą, że w pobliżu jest lekarz, gdy mają do kogo zadzwonić, gdyby coś się działo – to daje im poczucie bezpieczeństwa. A kiedy taka osoba czyta informacje, że gdzieś brakuje personelu, a gdzieś sprzętu, to ich lęk się nakręca. Pojawia się wizja, że w razie potrzeby nie będzie wystarczającej pomocy i zaczynają panikować – tłumaczy psychiatra.

Warto więc, by zadbać w tej sytuacji nawet o telefoniczny kontakt ze specjalistą. W sytuacji kryzysu psychicznego przez całą dobę można zadzwonić na bezpłatny telefon Itaki, pod którym dyżurują psychoterapeuci, psychologowie i psychiatrzy ( tel. 800 70 2222). Każdy uzyska tam wsparcie.

Nie wpadaj w panikę

Uważa się, że ostry stres jesteśmy w stanie znosić kilka tygodni, potem przechodzi on w stres przewlekły, który może mieć niestety na nas niekorzystny wpływ w każdym obszarze funkcjonowania.

Jak nie dać się panice

  • Nie poddawaj się atmosferze strachu.

Niepokój w obecnej sytuacji jest naturalną reakcją, ale ważne, by nami nie owładnął. Wspólne przeżywanie, także niepokoju, ma pozytywne strony pod warunkiem, że ma to wymiar wspierający, a nie wzmacniający lęk. Warto zwrócić uwagę, że to jest doświadczenie nas wszystkich i dobrze jest być w kontakcie z innymi: dzwonić do siebie nawzajem, pytać o zdrowie, interesować się problemami, pomagać je rozwiązywać, a zatem szukać dróg rozwiązania problemu, a nie nakręcać spirali wzajemnego lęku i strachu.

  • Mądrze korzystaj z mediów.

– Nie chodzi jednak o zupełne odcinanie się od mediów, chociażby ze względu na zarządzenia władz państwowych, które warto i trzeba znać. Lepiej jednak to sobie jakoś ucywilizować, dawkować. Np. przeglądam internet o określonych godzinach, poświęcam na to konkretną ilość czasu, sprawdzam tylko, co nowego, a nie poszukuję wszystkiego co na ten temat zostało napisane. Bo im więcej wchodzi się w internet, tym łatwiej natknąć się na informacje straszące, nieprawdziwe – ostrzega dr Murawiec.

Warto pamiętać, że w sieci rozprzestrzenia się mnóstwo nieprawdziwych informacji i nie przyjmować bezkrytycznie kolejnych sensacyjnych doniesień.

  • Ważne jest uzmysłowienie sobie naszej sieci kontaktów i miejsca w społeczeństwie

Spróbujmy spojrzeć na sytuację nie tylko z perspektywy indywidualnej. Takie nastawienie łatwiej przychodzi w społeczeństwach o wysokim znaczeniu rodziny i/lub kolektywnych, w których jednostki mają sporą tendencję do kierowania się dobrem społeczeństwa i ludzkości. To pierwotne wartości – grupa musi przetrwać. Z czasem jednak coraz bardziej się indywidualizowaliśmy, a to wymaga spojrzenia w szerszej perspektywie, do której nie jesteśmy przyzwyczajeni.

WHO  w swoich wytycznych proponuje, aby lęk zamienić na empatię.

– To jest bardzo dobre podejście. Bo jeśli będę się trząsł ze strachu, to będzie mnie paraliżował lęk, a jeżeli będę myślał o innych, o tym, jak mogę komuś pomóc, to może wyjdzie z tego coś dobrego, a do tego będę mógł myśleć o sobie z poczuciem dumy, że w tych trudnych czasach sprostałem – podkreślają specjaliści.

Krajobraz po epidemii

W którymś momencie epidemia zacznie wygasać, ale jej skutki częściowo pozostaną – począwszy od gospodarczych po psychiczne. To raczej nie uniknione.

Może się bowiem okazać, że dalekosiężne skutki będą poważne – na skutek epidemii zachwiana zostanie stabilizacja finansowa niektórych osób, niektórzy stracą pracę.

– W naszym szpitalu odwołaliśmy wszystkie psychoterapie i wizyty ambulatoryjne, które nie są niezbędne, przeszliśmy na wystawianie e-recept. Osoby, które pracują na kontrakcie lub umowę zlecenie martwią się tym, że nie będą pracować, a tym samym zarabiać – zwraca uwagę prof. Gałecki.

Ale obecna sytuacja może też przynieść zmiany wręcz cywilizacyjne – w ekspresowym tempie rozwiną się wszelkie formy e-usług, część osób, które przeszły na pracę zdalną, pozostanie już w takiej formule – a to z czasem pociągnie za sobą kolejne zmiany. Na zawsze prawdopodobnie pozostaną teraz niektóre wprowadzane procedury – jak choćby dotyczące przestrzegania higieny w firmach.

W końcu jednak sytuacja się unormuje, a emocje zaczną opadać. Za parę lat to, co dzieje się teraz, może stać się to przedmiotem opowieści na temat osobistych przeżyć związanych z pandemią – to będzie zapamiętane do końca życia i opowiadane jako rodzinne historie.

Monika Wysocka, zdrowie.pap.pl

Fot. www.pixabay.com

Kwarantanna – wszystko, co warto o niej wiedzieć

Czy podczas kwarantanny można wyjść do parku na spacer z psem albo do sklepu, aby zrobić zakupy? Warto znać zasady odbywania kwarantanny, aby uniknąć przykrych konsekwencji.

– Kwarantanna to nie jest czas ferii, to nie jest czas wolny – mówił minister zdrowia Łukasz Szumowski, apelując o zdrowy rozsądek i odpowiedzialność.

Uważa się, że we Włoszech epidemia nowego koronawirusa rozprzestrzeniła się na taką skalę, jak obecnie m.in. z tego powodu, że ludzie nie przestrzegali zasad kwarantanny. Dowiedz się, jakie to zasady.

Ważna uwaga! Nowy koronawirus, okres wylęgania choroby, i szereg innych cech tego patogenu oraz choroby, którą wywołuje, nie są wystarczająco poznane. Każdego dnia przybywa jednak szereg nowych informacji. Dlatego trzeba pamiętać, że służby medyczne i sanitarne mogą zmieniać swoje wytyczne dotyczące zasad zarządzania kwarantanny, sposobu jej odbywania, długości jej trwania itp. Warto więc śledzić komunikaty władz.

Kto podlega kwarantannie

Kwarantanna jest zarządzana wobec osób zdrowych, które nie wykazują objawów choroby, ale które były narażone na zakażenie patogenem wywołującym groźną dla zdrowia publicznego chorobę zakaźną.

– Chodzi więc o to, żeby maksymalnie ograniczyć kontakt takiej osoby z innymi – podkreśla rzecznik prasowy Głównego Inspektoratu Sanitarnego Jan Bondar.

Nawet bowiem, gdy nie mamy objawów choroby, możemy ją szerzyć. Covid-19 – jak wykazują badania – przez około tydzień przebiega bezobjawowo. Czas ten może być jednak zarówno dłuższy, jak i krótszy.

Jak ustala się przesłanki do zarządzenia kwarantanny?

Zawsze decyzja podejmowana jest indywidualnie, zatem nie ma bezwzględnego wzorca. Na pewno poprzedzona jest zawsze wywiadem epidemiologicznym. Co do zasady kwarantanna może zostać zaordynowana wobec osoby, która:

  • pozostawała w bezpośrednim kontakcie z osobą chorą lub w kontakcie w odległości mniej niż 2 metrów przez ponad 15 minut;
  • prowadziła rozmowę z osobą z objawami choroby twarzą w twarz przez dłuższy czas;
  • osoba zakażona należy do grupy najbliższych przyjaciół lub kolegów osoby chorej;
  • osoba mieszkająca w tym samym gospodarstwie domowym, co osoba chora lub w tym samym pokoju: hotelowym/ w akademiku.

Infografika PAP/Serwis Zdrowie/M. Samczuk

Kto może zarządzić kwarantannę

Kwarantannę może zarządzić inspekcja sanitarna oraz lekarz. Ten ostatni musi jednak poinformować inspekcję sanitarną o takiej decyzji. Wobec decyzji o kwarantannie stosuje się przepisy kodeksu postępowania administracyjnego. Warto wiedzieć, że decyzja taka ma rygor natychmiastowej wymagalności i nawet jeśli chcemy się od niej odwołać, to musimy jej przestrzegać z chwilą jej wydania.

Co grozi za złamanie kwarantanny?

Przede wszystkim grozi to, że osoby zdrowe zachorują i będą przenosić chorobę dalej. Poza tym złamanie kwarantanny jest zagrożone mandatem karnym w wysokości 5 tysięcy złotych.

Jak długo trwa kwarantanna?

Co do zasady, na obecną chwilę, 14 dni od momentu tzw. ostatniej styczności, a zatem kontaktu osoby zdrowej, która ma zostać poddana kwarantannie, z osobą chorą lub zakażoną. Kwarantanna może być jednak dłuższa (do 21 dni – na mocy ostatnio wprowadzonych przepisów). Wobec tej samej osoby kwarantanna może być zarządzona więcej niż jeden raz.

Czy kwarantanna może zostać skrócona?

Tak, ale tylko ze względów medyczno-epidemiologicznych. Jeśli okaże się, że na przykład:

  • osoba chora, z którą osoba poddana kwarantannie miała bliski kontakt, nie jest zakażona nowym koronawirusem, co potwierdza wynik badania laboratoryjnego,
  • upłynęło 14 dni od nałożenia kwarantanny, a osoba nią objęta nie zachorowała,
  • w drugiej połowie kwarantanny zostało wykonane badanie w kierunku koronawirusa, które dało wynik ujemny,

kwarantanna może zostać skrócona. Taką decyzję podjąć może wyłącznie inspekcja sanitarna.

Jestem na kwarantannie. Czy mogę pójść po zakupy do sklepu?

Nie. Chodzi o to, by maksymalnie ograniczyć kontakt z innymi osobami. W sytuacji kwarantanny należy poprosić osoby znajome czy bliskie o robienie zakupów i pozostawianie ich pod drzwiami mieszkania. Jeśli kwarantanna dotyczy osoby samotnej, której bliscy nie są w stanie pomóc, powinna się ona zgłosić (telefonicznie!) do gminy, w której mieszka, z prośbą o pomoc.

Podczas kwarantanny należy pamiętać o przyjmowaniu przepisywanych leków. Pamiętając o tym warto upoważnić kogoś do odbioru leków wypisanych na e-recepcie.

Czy podczas kwarantanny można wyprowadzać psa?

To zależy. Jak tłumaczy Jan Bondar, jeśli osoba mieszka w domu z ogrodem i wyprowadza psa na teren swojej posesji, nie podejmując i nie wchodząc w kontakt z innymi osobami, może to robić. Inaczej jest, gdy poddany kwarantannie właściciel psa mieszka w gęsto zaludnionym bloku – najlepiej, by poprosił bliskich lub znajomych o pomoc w opiece nad psem.

Czy podczas kwarantanny można spotykać się z rodziną lub bliskimi?

Nie. Kwarantanna służy temu, by ograniczyć kontakt z innymi osobami. Nie wszyscy to rozumieją, co pokazuje przykład pewnego młodego mężczyzny w Polsce, poddanego kwarantannie z powodu podejrzenia zakażenia wirusem SARS-Cov-2, który w tym czasie zorganizował spotkanie towarzyskie. Uczestnicy tego spotkania zakazili się wirusem.

Jedna osoba w gospodarstwie domowym została objęta kwarantanną. Co z jej domownikami?

Jan Bondar wskazuje, że warunki odbywania kwarantanny są zawsze ustalane indywidualnie, m.in. w zależności od tego, w jakich warunkach mieszka osoba poddana kwarantannie. Często dzieje się tak, że domownicy wynoszą się do znajomych czy bliskich. Może być też tak, że domownicy nie będą objęci kwarantanną (bo na przykład mieszkają w dużym domu i są w stanie zapewnić, że nie będą się stykać z osobą poddaną kwarantannie).

Jestem na kwarantannie. Zaczęła się biegunka. Co robić?

Osoba podczas kwarantanny musi udzielać inspekcji sanitarnej informacji o swoim stanie zdrowia. W razie jego pogorszenia (w jakimkolwiek aspekcie, nie muszą to być objawy Covid-19, czyli gorączka, kaszel i duszności), należy natychmiast powiadomić sanepid przez telefon i zgłosić się do oddziału zakaźnego.

Ponadto w czasie kwarantanny należy przestrzegać zasad higieny, w szczególności myć ręce; unikać dotykania oczu i ust, zakrywać usta i nos podczas kaszlu zgięciem łokcia lub chusteczką.

Czym różni się izolacja od kwarantanny

Prawo odróżnia te dwie sytuacje. Izolacja to odosobnienie osoby lub grupy osób chorych na chorobę zakaźną albo osoby lub grupy osób podejrzanych o chorobę zakaźną, w celu uniemożliwienia przeniesienia biologicznego czynnika chorobotwórczego na inne osoby.

Tymczasem kwarantanna to odosobnienie osoby zdrowej, która była narażona na zakażenie, w celu zapobieżenia szerzeniu się chorób szczególnie niebezpiecznych i wysoce zakaźnych.

Nowy koronawirus SARS-Cov-2 wywołuje chorobę o nazwie Covid-19. Objawia się ona najczęściej gorączką, kaszlem, dusznościami, bólami mięśni i zmęczeniem. Światowa Organizacja Zdrowia 11 marca ogłosiła stan pandemii.

Justyna Wojteczek, zdrowie.pap.pl

Fot. www.pixabay.com

Covid-19 jak AIDS i SARS? Uwaga, jedna jaskółka wiosny nie czyni

Szerzy się niepokój związany z nowym koronawirusem. Niestety, czasem podkręcany przez media, które zbyt lekko wyciągają wnioski z publikowanych obecnie badań naukowych. Ostrożnie! Na razie z pełną pewnością wiemy, że wciąż dość mało wiemy o naturze zarówno wirusa SARS-CoV-2, jak i choroby Covid-19.

Do tego, by wysnuwać kategoryczne wnioski na temat nowego koronawirusa, potrzebujemy znacznie więcej czasu niż kilka miesięcy i znacznie więcej badań na dużych próbach (uczestników, tkanek itp.) w różnych ośrodkach naukowych, niż jest to obecnie możliwe. Dlatego ostatnie doniesienia niektórych mediów, że np. Covid-19 jest jak kombinacja SARS i AIDS niepotrzebnie straszy odbiorców takich artykułów.

Redakcje mają jednak jak w banku, że internauta w taką informację kliknie – w końcu łączy ona wywoływaną przez obecnego koronawirusa chorobę z AIDS i SARS: chorobami w zbiorowej wyobraźni podobnymi do średniowiecznych plag. Tymczasem owo doniesienie opierało się na naukowej publikacji prezentującej rezultaty sekcji zwłok 1 (słownie: jednego!) pacjenta, w wieku 85 lat, który chorował na Covid-19. Lub, o czym niżej, na sekcjach 9 (słownie dziewięciu!) pacjentów, którzy chorowali na nową chorobę.

Choć media podawały źródło tego odkrycia: Journal of Forensic Medicine, to informacja z pewnością pochodzi z wywiadu z Peng Zhiyong, dyrektorem oddziału intensywnej terapii szpitala w Wuhan zamieszczonym w „Global Times”. Tu pewna ciekawostka: ponieważ doniesienia były sprzeczne (dziewięciu vs jeden pacjent poddany badaniu post mortem) niżej podpisana, chcąc sprawdzić, jak było naprawdę, spróbowała znaleźć streszczenie publikacji z periodyku „Journal of Forensic Medicine”. Ani poprzez wyszukiwarkę Google Scholar, ani w bazie PubMed, nie znalazłam jednak przywoływanego przez media artykułu (odkryłam zaś, że Journal of Forensic Medicine jest proweniencji bułgarskiej, ale na stronie internetowej tego czasopisma nie ma zamieszczonego abstraktu przywoływanej pracy).

Nie znaczy to, że taki artykuł nie istnieje (może na przykład dostępny jest jedynie w języku chińskim). Niezależnie jednak od tego, czy tak jest, sugerowanie daleko idących wniosków na podstawie badania jednego tylko przypadku, na dodatek dotyczącego pacjenta w wieku 85 lat (czyli takiego, który, chociażby z racji wieku, z dużym prawdopodobieństwem ma już zniszczone różne organy, w tym – płuca,) jest nieodpowiedzialne. Podobnie nieodpowiedzialne jest sugerowanie takich wniosków na podstawie sekcji dziewięciu pacjentów. To tzw. case studies, o słabej sile dowodowej (co wcale nie oznacza, że nie są przydatne w praktyce klinicznej lekarzy).

O rozmaitych zmianach patologicznych w przebiegu Covid-19 możemy poczytać w różnych publikacjach naukowych. W znanym wszystkim periodyku „The Lancet” opublikowana jest na przykład praca grupy chińskich naukowców, przeprowadzona także na podstawie przebiegu choroby, leczenia oraz badania post mortem (sekcji zwłok) jednego 50-letniego pacjenta. Autorzy wprost wskazują, że ich doniesienie może pomóc kolegom po fachu w praktyce klinicznej (tłumacząc po ludzku – chodzi np. o dobieranie leków dla pacjentów chorych na Covid-19) i w wyjaśnieniu patogenezy nowej choroby. I na razie nic więcej.

Z każdym dniem przybywa doniesień na temat nowego koronawirusa i tego, jak działa na ludzki organizm. Siłą rzeczy naukowcy bardzo ostrożnie formułują w nich swoje wnioski, bo baza wiedzy dopiero jest tworzona, a istotny w weryfikacji tych wniosków jest czas (mierzony w medycynie miesiącami i latami obserwacji). Ta naukowa baza wiedzy o mechanizmach choroby, sposobach radzenia sobie z nią, czynnikach, które ją wywołują, które jej sprzyjają itd., właśnie jest tworzona – także poprzez studia przypadków, jak cytowane wyżej.

„Wciąż mamy luki w naszej wiedzy. Początkowe doświadczenia tych pacjentów (pierwszych zakażonych koronawirusem – przyp. red.) i odpowiedź na ich objawy zanim zaczęto je rejestrować, pozostają nieudokumentowane. Narażenie i potencjalne zakażenie profesjonalistów medycznych wciąż budzą najwyższe obawy. Przez jakiś czas nie będziemy znali konsekwencji kwarantanny wdrożonej w Wuhan 23 stycznia 2020 roku. Służby medyczne w Chinach znajdują się pod ogromną presją podejmowania decyzji w oparciu o niekompletną i gwałtownie zmieniającą się wiedzę o epidemii. Media, które pogłębiają lęki poprzez doniesienia o “zabójczym wirusie” jedynie szkodzą wysiłkom zmierzającym do tego, by wdrożyć bezpieczną i skuteczną strategię kontroli infekcji. Otwarte dzielenie się danymi jest najważniejsze” – głosi styczniowy editorial redakcji „The Lancet” towarzyszący decyzji o otwartym dzieleniu się najnowszymi doniesieniami dotyczącymi nowego wirusa.

W ten sposób, cegiełka po cegiełce, czyli doniesienie po doniesieniu, buduje się skuteczna strategia walka z chorobą. Każdą chorobą. Jeśli chodzi o tę, która obecnie znajduje się na czołówkach wszystkich mediów, dla laików nauka ma dość prozaiczne zalecenia: częste mycie rąk, unikanie dużych skupisk ludzkich, a w razie konieczności kwarantanny czy też – w razie zachorowania – skrupulatne przestrzeganie  wszystkich zaleceń służb medycznych. Ach, i co równie istotne: zalecane jest też zachowanie spokoju.

Justyna Wojteczek, www.zdrowie.pap.pl

Fot. www.pixabay.com

Podejrzenie zakażenia koronawirusem: co robić?

Masz uzasadnione obawy, że jesteś zakażony nowym koronawirusem? Nie zgłaszaj się do przychodni. Zadzwoń do najbliższej stacji sanepidu lub zgłoś się na oddział zakaźny w szpitalu. Nie korzystaj z transportu publicznego! Nie ma jednak sensu, by nie chodzić do pracy po powrocie z Włoch, czy Chin, jeśli nie występują objawy zakażenia.

To wskazówki, które 27 lutego przekazywali w parlamencie przedstawiciele Ministerstwa Zdrowia i Główny Inspektor Sanitarny. Wszyscy apelowali o zachowanie spokoju.

Co może uzasadniać podejrzenie zakażenia koronawirusem?

  • Objawy przypominające infekcję grypową: temperatura powyżej 38 stopni Celsjusza, kaszel, duszności oraz
  • Kontakt z osobą zakażoną koronawirusem lub
  • Przebywanie w ciągu ostatnich dwóch tygodni na terenie ogniska zakażeń (w Europie to na przykład niektóre rejony północnych Włoch).

Minister zdrowia Łukasz Szumowski podkreślił, że „zalecanie pracownikom, którzy wrócili z Włoch, by zostali w domu, nie jest podyktowane wiedzą medyczną”.

– Jeśli nie wystąpiły objawy zakażenia koronawirusem, powinniśmy funkcjonować tak jak dotychczas – wskazał.

Dotychczas w Polsce nie potwierdzono żadnego zakażenia wirusem SARS-CoV-2; wykonano 350 testów w celu stwierdzenia jego obecności i rezultaty wszystkich były negatywne. Z powodu podejrzenia zakażenia wirusem hospitalizacją objęto 47 osób, 55 osób jest na kwarantannie, a monitorowanych przez służby sanitarne jest 1570 osób. Z najnowszych danych wynika, że na świecie zakażonych jest ponad 81 tys. osób, zmarło już ponad 2,7 tys.

Najważniejsze informacje o nowym koronawirusie

Ministerstwo Zdrowia opracowało krótki filmik z najistotniejszymi informacjami o koronawirusie; obejrzyj poniżej.

 

Szef GIS Jarosław Pinkas poinformował, że po analizie ok. 80 tys. przypadków zakażeń wskaźnik śmiertelności z powodu koronawirusa wynosi między 2,6 a 4 proc. w zależności od wieku pacjenta i miejsca, w którym mieszka. W Europie śmiertelność jest mniejsza m.in. dlatego, że dostęp do opieki zdrowotnej jest lepszy.

– Wszystkie zgony zanotowane w Europie to są zgony ludzi starszych z wielochorobowością, obciążeniami chorobowymi. Można powiedzieć, że osoby w średnim wieku i młode mają ogromne szanse na pełne wyzdrowienie. Co ciekawe, bardzo rzadko chorują dzieci. Nie ma przypadku zgonu dziecka – dodał.

Justyna Wojteczek, www.zdrowie.pap.pl

Fot. www.pixabay.com

Koronawirus może z nami zostać wiele miesięcy

Biorąc pod uwagę aktualną sytuację epidemiologiczną i to, że na świecie jest kilka aktywnych ognisk zakażenia koronawirusem SARS-CoV-2, to niewykluczone, że wirus zostanie z nami na wiele miesięcy – uważa dr Paweł Grzesiowski z Centrum Medycyny Zapobiegawczej.

Jak odróżnić zakażenie koronawirusem SARS-CoV-2 od tego wirusem grypy?

Nie da się odróżnić go ani na podstawie badania przedmiotowego, ani na podstawie objawów. Typowe objawy są takie same: gorączka, bóle mięśni, kości, głowy, osłabienie, kaszel, ewentualnie śródmiąższowe zapalenie płuc.

Dlaczego niektórzy umierają, a innym udaje się wyzdrowieć?

Jak na razie mamy dane ograniczone, głównie z Chin, ale wśród grupy zmarłych dominuje wiek co najmniej 60-70 lat oraz przewlekłe choroby płuc i serca. Wirus wiąże się z receptorem ACE-2 i jest zapewne silniej wyrażony u ludzi dorosłych niż u dzieci oraz u osób chorych.

Narasta niepokój związany z nowym koronawirusem. Czy zasłużenie ma tak złą opinię?

Wirus SARS-CoV-2 jest 10-15 razy bardziej zjadliwy na obecnym etapie niż grypa, ale mniej niż SARS czy MERS. Główną przyczyną emocji jest to, że jest nowy, czyli ludzkość go nie zna, a wszystko, co nowe, budzi lęk. Masowe zachorowania mogą być poważnym problemem dla wszystkich aspektów życia i opieki zdrowotnej. Pamiętam jednak świńską grypę, która również początkowo wzbudziła ogromne emocje, a potem spowszedniała.

Jak długo może potrwać zagrożenie koronawirusem – wygaśnie, jak dzieje się to z grypą, czy będzie trwała dłużej?

Nie znamy jeszcze właściwości tego wirusa w ciepłym klimacie, ale biorąc pod uwagę jego pierwotne pochodzenie, czyli jaskinie i nietoperze, w suchym i ciepłym klimacie, raczej będzie przenosił się gorzej. Ocieplenie wiosenne w naturalny sposób może wpłynąć na zmniejszenie zachorowalności,  chociaż pamiętajmy, że wirus świńskiej grypy zaatakował w maju i całe lato w pierwszym roku był aktywny. Biorąc pod uwagę aktualną sytuację epidemiologiczną, kilka aktywnych ognisk, to myślę, że wirus pozostanie z nami na wiele miesięcy…

Jak chronić się przed koronawirusem

  • często i dokładnie myć mydłem ręce pod bieżącą wodą
  • unikać dotykania oczu
  • unikać dużych skupisk ludzkich

Źródło: Monika Wysocka, www.zdrowie.pap.pl

Fot. www.pixabay.com

Maseczki chirurgiczne – czy naprawdę chronią przed koronawirusem?

Najbardziej znanym, prawie codziennie pokazywanym przez media symbolem „zarazy”, wywołanej przez nowego koronawirusa z Wuhan, są maseczki ochronne na twarzach ludzi chcących uniknąć zakażenia. Czy ich noszenie w tym celu w ogóle ma sens?

Odpowiedź na to pytanie może niejednego zaskoczyć.

„Jeśli maseczki ochronne na twarz są stosowane przez zakażonych, to pomagają zapobiegać przenoszeniu się koronawirusa na zdrowe osoby z najbliższego otoczenia. Jednak noszenie maseczek przez osoby zdrowe, w celu zapobiegania infekcji, nie jest już tak efektywne” – informują eksperci Europejskiego Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (European Centre for Disease Prevention and Control – ECDC).

Maseczki: jak ich używać

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) bardzo precyzyjnie wskazała, kto i w jakich okolicznościach powinien nosić maseczki ochronne, w związku z zagrożeniem epidemiologicznym wywołanym przez nowego koronawirusa:

  • noś maseczkę jeśli kaszlesz lub kichasz (gdy masz objawy infekcji dróg oddechowych),
  • jeśli jesteś zdrowy, to powinieneś nosić maseczkę tylko wtedy, gdy opiekujesz się osobą zainfekowaną nowym koronawirusem (lub osobą, u której podejrzewa się takie zakażenie).

Eksperci WHO podpowiadają jednocześnie, jak należy korzystać z maseczek ochronnych, gdyż nieumiejętne ich stosowanie może przynieść więcej szkody niż pożytku! 

Poniżej przedstawiamy najważniejsze zalecenia WHO w tej kwestii:

  • maseczki skutecznie chronią cię tylko wtedy, gdy są właściwie używane, co oznacza m.in. towarzyszące ich noszeniu częste i dokładne mycie rąk – z użyciem mydła lub środków dezynfekujących na bazie alkoholu (ręce należy też umyć przed założeniem maseczki),
  • zakładając maseczkę dokładnie zakryj nią usta i nos, tak aby nie było żadnych szpar pomiędzy maseczką a twarzą,
  • unikaj dotykania maseczki, którą nosisz na twarzy, a jeśli to ci się zdarzy, umyj ręce,
  • zmień maseczkę na nową wtedy, kiedy poczujesz, że jest już mocno zawilgocona,
  • po zdjęciu maseczki jednorazowego użytku nie zakładaj jej ponownie, lecz od razu wyrzuć do zamkniętego pojemnika na śmieci,
  • zdejmując maseczkę rób to tak, aby dotykać jej tylko „od tyłu” (czyli unikając dotykania jej zewnętrznej części), po czym koniecznie umyj ręce.

Uwaga! Na stronie internetowej WHO można zobaczyć film instruktażowy, który pokazuje jak poprawnie używać maseczek.

Skoro jednak maseczki ochronne na twarz (tzw. chirurgiczne, dentystyczne czy medyczne) nie są przez ekspertów zalecane do powszechnego stosowania w ramach profilaktyki zakażeń koronawirusami , to warto wiedzieć co tak naprawdę każdy z nas powinien robić na co dzień, aby w jak największym stopniu zmniejszyć ryzyko zakażenia tymi, ale też i wieloma innymi groźnymi patogenami. Oto co zalecają w tej kwestii eksperci ECDC:

  • dbaj przede wszystkim o higienę rąk, gdyż jest to klucz do zapobiegania infekcjom, także tym wywoływanym przez koronarowirusy; zatem jak najczęściej myj ręce wodą z mydłem przez co najmniej 20 sekund – zwłaszcza przed jedzeniem, po skorzystaniu z toalety, po przyjściu do domu czy pracy, a także po kontakcie ze zwierzętami,
  • jeśli mydło i woda nie są dostępne, dezynfekuj ręce korzystając z preparatów odkażających, które zawierają co najmniej 60 proc. alkoholu,
  • ponieważ wirusy najczęściej przedostają się do ludzkiego ciała przez oczy, nos i usta unikaj ich dotykania niemytymi rękami,
  • unikaj kontaktu z chorymi ludźmi, szczególnie tymi, którzy kaszlą,
  • unikaj odwiedzania zatłoczonych miejsc, w tym m.in. bazarów i targów, gdzie handluje się żywymi lub martwymi zwierzętami.

Dmuchanie na zimne

Choć w momencie publikacji tego artykułu (czyli do 13 lutego 2020 r.) nie stwierdzono jeszcze w Polsce żadnego przypadku zakażenia koronawirusem z Wuhan (którego nowa, oficjalna nazwa brzmi COVID-19), to jednak eksperci są dość zgodni, że jego pojawienie się w naszym kraju jest tylko kwestią czasu.

Póki co, dużo bardziej realnym problemem epidemiologicznym jest w naszym kraju np. grypa. Jednak również i w jej przypadku, w ramach profilaktyki zakażeń, warto stosować się do podstawowych zasad higieny wskazanych w powyższym artykule.

Na koniec przypomnijmy, że Światowa Organizacja Zdrowia ogłosiła niedawno międzynarodowy stan zagrożenia zdrowia publicznego z powodu epidemii wywołanej przez nowego koronawirusa (Public Health Emergency of International Concern). Do tej pory (według stanu na dzień 13 lutego 2020 r.) zachorowania na przypominającą zapalenie płuc chorobę wywoływaną przez nowego koronawirusa stwierdzono już w blisko 30 krajach świata (w sumie zanotowano ponad 60 tys. zachorowań i ponad 1,3 tys. zgonów z tego powodu, głównie w Chinach).

Wiktor Szczepaniak, zdrowie.pap.pl

Fot. www.pixabay.com

Koronawirus Wuhan – jak bronić się przed śmiertelnym zagrożeniem?

Jak donoszą media, nowy typ koronawirusa zakaził już kilkaset osób, głownie w chińskim mieście Wuhan, od której pochodzi nazwa drobnoustroju. Zmarło już kilka lub kilkanaście osób (informacje są sprzeczne). Wirus rozprzestrzenia się a jego przypadki zanotowano nie tylko w Chinach, ale też w Korei Płd, Tajlandii, Tajwanie i USA. Czy oznacza to, że grozi nam śmiertelne niebezpieczeństwo i również w Polsce powinniśmy szykować się na atak śmiertelnego wirusa? Tego typu alarmistyczne informacje możemy znaleźć na pierwszych stronach gazet czy portali internetowych. Wzmaga to nasz niepokój i podsyca obawy. Być może faktycznie powinniśmy obawiać się śmiertelnego zagrożenia?

Czym są Koronawirusy?

Koronawirusy przez lata znajdowały się na uboczu głównego nurtu badań w wirusologii i medycynie, ponieważ panowało przekonanie, że wywołują łagodne przeziębienie, które bez żadnej interwencji ustępuje w ciągu kilku dni. Warto również podkreślić, że te wirusy nie występują tylko u ludzi, lecz są szeroko rozpowszechnione wśród zwierząt (ptaków i ssaków), dodatkowo mają możliwość  przekraczania bariery gatunkowej, co powoduje, że infekcja może być przenoszona ze zwierząt na ludzi.  Obraz ludzkich koronawirusów, jako stosunkowo niegroźnych patogenów, zmienił się wraz z pojawieniem się w listopadzie 2002 roku w chińskiej prowincji Guangdong nowego gatunku ludzkiego koronawirusa – wirusa SARS-CoV (ang. Severe Acute Respiratory Syndrome Coronoavirus). W ciągu jednego sezonu wirus rozprzestrzenił się do 37 krajów, stwierdzono 8273 przypadków zakażenia, a dla 775 osób choroba zakończyła się zgonem. Kolejną odsłoną groźnych dla człowieka koronawirusów był Wirus MERS-CoV (ang. Middle Easet Respiratory Syndrome Coronavirus), który został po raz pierwszy rozpoznany u pacjenta z Arabii Saudyjskiej. Analiza danych od pacjentów zakażonych wykazała, że nowy wirus powoduje ciężką chorobę, która w około 35% przypadków jest śmiertelna. Do listopada 2014 roku, zgodnie z danymi Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), zanotowano 897 przypadków zakażenia, z których 325 zakończyło się zgonem [1].

Jaka jest prawda o nowym wirusie  i gdzie ją znaleźć?

Aby zweryfikować medialne doniesienia o nowym wirusie i przedrzeć się przez szum informacyjny zawsze warto sięgnąć do informacji udostępnianych przez opiniotwórcze instytucje, które zajmują się zdrowiem publicznym i chorobami zakaźnymi.

W Polsce pierwszym wyborem zainteresowanego sytuacją epidemiologiczną powinny być strony Głównego Inspektora Sanitarnego, który w swoim komunikacie z 21.01.2020 [2] wskazuje, że
występowanie przypadków choroby jest obecnie ograniczone do miasta Wuhan. Odnotowano 3 przypadki zgonów wśród osób obciążonych innymi schorzeniami. Zanotowano również sporadyczne przypadki zachorowań u osób powracających z miasta Wuhan do krajów regionu utrzymujących intensywne stosunki społeczno-gospodarcze z Chinami (Tajlandia, Japonia, Korea Południowa).

Główny Inspektor Sanitarny ponadto informuje, że objawy zakażenia wirusem Wuhan obejmują gorączkę, kaszel i duszność. Badania RTG klatki piersiowej wykazują zaś typowe cechy wirusowego zapalenia płuc z rozlanymi obustronnymi naciekami. Dla podróżnych planujących podróż do Wuhan w Chinach zaleca:

  • unikanie bliskiego kontaktu z osobami chorymi, w szczególności z objawami ze strony układu oddechowego,
  • unikanie odwiedzania rynków/targów lub innych miejsc, w których znajdują się żywe lub martwe zwierzęta i ptaki,
  • unikanie kontaktu ze zwierzętami, ich wydalinami lub odchodami,
  • przestrzeganie zasad higieny rąk,
  • podróżni z ostrymi objawami ze strony układu oddechowego, którzy przebywali w Wuhan powinni zgłosić się do lekarza i przekazać informację o historii podróży do tego miasta.

Ta rekomendacja jest zbieżna ze stanowiskiem ECDC (Europejskie Centrum Kontroli Chorób Zakaźnych) [3], które w świetle aktualnie dostępnych informacji, uważa, że obecnie istnieje umiarkowane prawdopodobieństwo zakażenia podróżujących z krajów UE odwiedzających Wuhan.

Analizując ostatnie komunikaty WHO (Światowej Organizacji Zdrowia) [4] trzeba stwierdzić, że również ta instytucja nie uważa na dzień dzisiejszy aby istniały przeciwwskazania do podróżowania do Chin czy samego Wuhan.

Prawda tkwi pośrodku

Oczywiście koronawirusy potrafią być bardzo groźne dla ludzi, co pokazały epidemie SARS i MERS. Warto śledzić informacje o nowym wirusie Wuhan, ale korzystając z wiarygodnych źródeł, takich jak strony Głównego Inspektora Sanitarnego (www.gis.gov.pl),  ECDC (www.ecdc.europa.eu/en/home)  czy WHO (www.who.int). Możemy na nich znaleźć najnowsze informacje o chorobie, liczbie przypadków, rekomendacje co do podróżowania czy inne zalecenia profilaktyczne, które mogą być dla nas przydatne. Pamiętajmy, że zwłaszcza w początkowym okresie, służbom epidemiologicznym brakuje jeszcze wielu informacji o nowym wirusie, tempie jego rozprzestrzeniania itp. Tym bardziej należy z uwagą śledzić wszystkie najświeższe informacje, bo każdy dzień przynosi nową wiedzę, która może być przydatna nie tylko profesjonalistom medycznym, ale przede wszystkim zwykłym obywatelom.

Czego nie warto? Na pewno nie warto ulegać panice, wierzyć we wszystkie doniesienia medialne, zwłaszcza te oparte na niesprawdzonych informacjach i powielających fake newsy. Jedynym celem tego typu doniesień jest zwiększenie liczby wejść na dany portal a nie dostarczenie nam rzetelnej i sprawdzonej wiedzy o nowej chorobie.

Redakcja pacjentinfo.pl

Fot. www.pixabay.com

Bibliografia:

  1. Krzysztof Pyrć. „Ludzkie koronawirusy” Postępy Nauk Medycznych, t. XXVIII, nr 4B, 2015
  2. https://gis.gov.pl/aktualnosci/komunikat-dla-podrozujacych/
  3. https://www.ecdc.europa.eu/en/publications-data/rapid-risk-assessment-cluster-pneumonia-cases-caused-novel-coronavirus-wuhan
  4. https://www.who.int/csr/don/21-january-2020-novel-coronavirus-republic-of-korea-ex-china/en/

Dieta i aktywność fizyczna w aktywnej fazie leczenia raka

Czasy, gdy pacjentom w trakcie leczenia onkologicznego zalecano leżenie w łóżku dawno minęły – mówią zgodnie lekarze …

COVID-19 obecnie: czy będą nowe szczepionki?

Firmy pracują nad preparatami przeciwko nowym wariantom koronawirusa. Według FDA mają one uwzględniać nowe typu szczepu …

Apetyt na kawę służy zdrowej starości

Co piąty mieszkaniec Unii Europejskiej ma 65 lat i więcej. Oznacza to, że niemal 100 milinów ludzi na naszym kontynencie …