Tag: cholesterol

ZDROWIE aktywność fizyczna • brak ruchu • cholesterol • dieta • nadciśnienie tętnicze • otyłość • palenie papierosów • profilaktyka • udar • zawał 19 lipca 2017 By Redakcja 0 Comments

Siedem grzechów prowadzących do zawału i udaru

Eksperci ostrzegają, że w najbliższych latach przybędzie ludzi cierpiących na choroby układu krążenia. Poznaj siedem czynników im sprzyjających, a zatem zyskaj wiedzę, jak się przed zawałem i udarem chronić.

Wśród chorób układu krążenia najczęściej wymienia się: chorobę niedokrwienną serca, niewydolność serca, miażdżycę i choroby naczyń mózgowych. Ich skutkami nierzadko są zawał serca i udar mózgu.

Na szczęście większość z nas może uniknąć zachorowania lub też złagodzić przebieg choroby dzięki prozdrowotnym zmianom w stylu życia i badaniom kontrolnym.

Siedem grzechów głównych

Aby jednak móc skutecznie zapobiegać chorobom układu krążenia, najpierw trzeba poznać najważniejsze czynniki ryzyka ich rozwoju. Oto one:

NADMIERNA MASA CIAŁA: Aż 68 proc. mężczyzn i 56 proc. kobiet w Polsce ma nadwagę lub otyłość. Prawidłowa masa ciała chroni przed wieloma chorobami, nie tylko układu krążenia. Za dużo ważysz – udaj się do lekarza, dietetyka i psychologa, by dowiedzieć się, jak zdrowo schudnąć.
NIEDOSTATECZNA AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA: Brak aktywności fizycznej lub zbyt niski jej poziom dotyczy aż 57 proc. mężczyzn i 55 proc. kobiet w Polsce. Ruszaj się – ruch wspomaga krążenie, wzmacnia naczynia krwionośne i pomaga utrzymać prawidłową masę ciała.
HIPERCHOLESTEROLEMIA: Aż 70 proc. mężczyzn i 64 proc. kobiet ma hipercholesterolemię (podwyższone stężenie cholesterolu we krwi). Tylko około 6 proc. przypadków jest skutecznie leczonych. Badaj krew, a jeśli jest problem z cholesterolem – lecz się. Nie zapominaj, że w skład leczenia wchodzi prawidłowa dieta i ruch.
DYSLIPIDEMIA: Blisko 77 proc. dorosłych Polaków ma jedną z postaci dyslipidemii (współwystępujące podwyższone stężenie trójglicerydów i cholesterolu LDL oraz obniżone stężenie cholesterolu HDL we krwi). Dyslipidemię trzeba leczyć – a częścią terapii jest prawidłowa dieta i aktywność fizyczna.
NADCIŚNIENIE TĘTNICZE: Około 46 proc. mężczyzn i 40 proc. kobiet w naszym kraju ma nadciśnienie tętnicze. Z tego skutecznie leczonych jest odpowiednio 19 i 27 proc. pacjentów. Jeśli lekarz przepisał leki na nadciśnienie, nie zmieniaj samowolnie terapii, nawet jeśli ciśnienie spadnie. Nie zapominaj też o zdrowej diecie, ograniczeniu spożycia soli i ruchu.
PALENIE PAPIEROSÓW: Wciąż niemal 30 proc. mężczyzn i 21 proc. kobiet w Polsce pali papierosy. Nie palisz – nie zaczynaj! Palisz – udaj się do poradni antynikotynowej!
NIEZDROWE NAWYKI ŻYWIENIOWE: Polacy wciąż spożywają za dużo tłuszczów zwierzęcych, tłuszczów trans, soli i cukru, a za mało warzyw, owoców, tłuszczów roślinnych i ryb. Nie czekaj i zmiany w diecie wprowadź już dziś. Nie wiesz, jakie? Poradź się wykwalifikowanego dietetyka.

Świadomość i motywacja naszą bronią

Oczywiście na tym lista czynników ryzyka rozwoju chorób sercowo-naczyniowych się nie kończy. Można do niej dopisać jeszcze m.in.:

podwyższony poziom cukru we krwi (hiperglikemia),
nieumiejętność radzenia sobie ze stresem,
predyspozycje genetyczne (rodzinna hipercholesterolemia)

ale również braki leżące po stronie służby zdrowia i systemu edukacji (jak np. brak efektywnej edukacji prozdrowotnej dzieci i młodzieży w szkołach, niezadowalający poziom wczesnego rozpoznawania chorób serca i czynników ryzyka, brak efektywnych programów badań przesiewowych, mało skuteczne leczenie nadciśnienia i zaburzeń lipidowych, niedostateczny dostęp do specjalistycznej diagnostyki i terapii kardiologicznej, brak środków na wprowadzenie innowacji w diagnostyce).

Optymistyczne w tym wszystkim jest jednak to, że poprzez nasze codzienne wybory w obszarze stylu życia możemy istotnie zmniejszyć zagrożenie ze strony większości wymienionych wyżej czynników ryzyka.

– Zmiana stylu życia odpowiada za zmniejszenie liczby zgonów w większym stopniu niż poprawa leczenia – przekonywał prof. dr hab. Michał Zakliczyński, ze Śląskiego Centrum Chorób Serca w Zabrzu podczas seminarium dotyczącego projektowanego ogólnopolskiego „Programu profilaktyki w zakresie miażdżycy tętnic i chorób serca”.

Choroby układu krążenia od wielu lat pozostają najczęstszą przyczyną zgonów w Polsce. Z ich powodu umiera każdego roku około 45 proc. Polaków i Polek (40 proc. mężczyzn i 50 proc. kobiet), w tym bardzo wielu przedwcześnie. W 2014 r. zmarło z ich powodu 169 735 osób.

Co więcej, choroby sercowo-naczyniowe są też jedną z najczęstszych przyczyn całkowitej lub częściowej utraty zdolności do pracy.

Niepokojące prognozy

Na podstawie analizy trendów demograficznych i epidemiologicznych eksperci ostrzegają, że bez podjęcia zdecydowanych działań zaradczych rozpowszechnienie chorób układu krążenia w Polsce będzie się zwiększać.

Z przedstawionych w czasie seminarium prezentacji wynika, że w latach 2015-2025 prognozowany jest w Polsce wzrost zachorowalności o 9-16 proc. w zależności od województwa (największy ma być w Wielkopolskiem i Pomorskiem).

Na koniec przypomnijmy, jakie są normy stężeń najważniejszych lipidów we krwi, dla osób zdrowych, niepalących:

cholesterol całkowity (TC): poniżej 190 mg/dl
trójglicerydy (TG): poniżej 150 mg/dl
frakcja LDL („zły”): poniżej 115 mg/dl
frakcja HDL („dobry”): dla mężczyzn – ponad 40 mg/dl, dla kobiet – ponad 45 mg/dl

Wiktor Szczepaniak (www.zdrowie.pap.pl)

źródło: www.zdrowie.pap.pl

grafika źródło: pixabay.com

ZDROWIE cholesterol • ile jajek jeść • jajka • jajka a cholesterol • jajka czy zdrowe 5 maja 2017 By Redakcja 0 Comments

Jajka – jeść czy nie jeść?

Opinie na temat spożywania jajek są wśród społeczeństwa podzielone. Z jednej strony symbol życia i bogactwo składników odżywczych, a z drugiej wysoka zawartość cholesterolu, którego podaż należy minimalizować. Czy więc faktycznie warto ograniczać konsumpcję jaj, czy są one szkodliwe dla zdrowia? Okazuje się, że na przestrzeni ostatnich lat odpowiedź na te pytania ulegała zmianom.

Nie bez kozery mówi się, że jajko to symbol życia. Z zapłodnionego jaja w ciągu 18 – 21 dni wykluwa się w pełni zdolne do życia pisklę. Oznacza to, że jajko zawiera odpowiedni zestaw naturalnych składników niezbędnych do powstania nowego życia. Składa się z 4 podstawowych części: żółtka (roztwór substancji białkowych i węglowodanów w wodnym roztworze soli mineralnych, w którym znajduje się tłuszcz zawieszony w postaci emulsji), białka (roztwór substancji białkowych w wodnym roztworze soli mineralnych i węglowodanów), błon pergaminowych oraz skorupki. Średnio jedno jajko waży ok. 50 – 70 g, z czego poszczególne składowe stanowią:

żółtko: ok. 30 %
białko: ok. 58 %
skorupka z błonami: ok. 12 %

Co kryje się pod skorupką?

Przede wszystkim jajko to najlepsze źródło łatwo przyswajalnego białka o najwyższej wartości biologicznej (najwyższa ilość białka jaka może zostać jednorazowo wchłonięta przez organizm). Białko jaja kurzego uznane zostało przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) za wzorcowe, tzn. zawierające wszystkie niezbędne aminokwasy, w tym te, których organizm sam nie potrafi wyprodukować. Warto zauważyć, że spożycie jednego średniej wielkości jaja pokrywa ok. 25 % zapotrzebowania dobowego osoby dorosłej na pełnowartościowe białko!!! Najcenniejszą częścią jajka jest jednak żółtko, które przede wszystkim składa się z tłuszczy (występujących jako lipoproteiny). Wykazują one korzystny wpływ na organizm, ponieważ mają właściwe proporcje nienasyconych kwasów tłuszczowych do nasyconych (proporcja 2:1). Dodatkowo w żółtku obecne są nienasycone kwasy tłuszczowe z grupy omega 3 i omega 6, które wykazują korzystne działanie na naczynia krwionośne. Jajko to także źródło cholesterolu – średniej wielkości jajo kurze zawiera w żółtku ok. 200 – 215 mg cholesterolu. Żółtko jaja jest także doskonałym źródłem lecytyny – substancji m. in. biorącej udział w tworzeniu ścian komórkowych oraz prawidłowym ich funkcjonowaniu. Jest ważnym elementem składowym mózgu i tkanki mózgowej, bierze również udział w gospodarce cholesterolem (chroni organizm przed jego odkładaniem się). Jest także źródłem niemal wszystkich witamin (za wyjątkiem witaminy C). Przede wszystkim bogate jest w witaminy rozpuszczalne w tłuszczach, tj.: A, D, E, K oraz witamin z grupy B (B1, B2, B9 i B12). Ponadto jajka to źródło cennych pierwiastków, tj.: fosfor, selen, żelazo, cynk, które są łatwo przyswajane przez organizm. Ważnym składnikiem jest także luteina, która ma istotne znaczenie w profilaktyce oczu – obniża ryzyko wystąpienia zwyrodnienia plamki żółtej oka, będącej istotną przyczyną nieodwracalnej utraty wzroku oraz katarakty. Luteina z jaja jest trzykrotnie lepiej przyswajana przez organizm niż z innych źródeł. Wartościowym składnikiem żółtka jaja jest także cholina, która pozytywnie wpływa na rozwój mózgu i rdzenia kręgowego w okresie prenatalnym.

Wszystkie składniki znajdujące się w jajach są doskonale wykorzystywane przez organizm człowieka. Stopień przyswajalności (zdolność określonego składnika odżywczego do przenikania z przewodu pokarmowego do krwi) poszczególnych składników odżywczych jest bardzo wysoki, wynosi:

węglowodany: 98 %,
tłuszcze: 95 %,
białka: 94 %,
związki mineralne: 76 %.

Skład jaj jest stosunkowo stały, ale istnieje możliwość pewnej modyfikacji. Zastosowanie metod hodowlanych lub zmiana żywienia kur pozwala np. zmniejszyć zawartość cholesterolu w jaju o ok. 25 – 30 %. Także zwiększenie zawartości określonych składników w paszy przeznaczonej dla drobiu może znacząco zwiększyć ich ilość w jaju. Dla przykładu, naturalna zawartość luteiny w jajku może zostać zwiększona poprzez dodanie ekstraktu z nagietka do paszy.

Jaja a cholesterol – jeść czy nie jeść?

Mimo zawartości wielu cennych składników, wiele osób zastanawia się, czy jedzenie jajek jest bezpieczne dla zdrowia właśnie ze względu na zawarty w nich cholesterol. Zauważyć należy, że cholesterol jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania organizmu. To organiczny związek chemiczny, będący prekursorem hormonów płciowych, kwasów żółciowych i witaminy D, składnik ścian komórkowych oraz osocza krwi. Mówiąc o cholesterolu w organizmie odnosimy się do jego dwóch form: LDL (tzw. „zły cholesterol”) oraz HDL (tzw. „dobry cholesterol”). LDL transportuje cholesterol z wątroby do innych tkanek i narządów, jednak po połączeniu z innymi substancjami odkłada się w ścianach tętnic, prowadząc do miażdżycy. Jego przeciwieństwem jest HDL, który oczyszcza tkanki z nadmiaru cholesterolu i przenosi go do wątroby.

Obawy związane z jedzeniem jajek wynikają z wydanej w 1972 r. przez Amerykańskie Towarzystwo Kardiologiczne (American Heart Association) rekomendacji, zgodnie z którą jaja uważano za źródło nadmiernej ilości cholesterolu, tłuszczu i kalorii, dlatego też uważano, że należy ograniczać ich spożycie do 3 tygodniowo. Ze względu na powszechność występowania chorób układu krążenia w Polsce, których obecność wiąże się z podwyższonym poziomem cholesterolu we krwi, pogląd ten został mocno zakorzeniony w społeczeństwie. Jednak po wielu latach, na podstawie licznych badań zalecenia te zaktualizowano. Obecnie Amerykańskie Towarzystwo Kardiologiczne w swoich rekomendacjach nie wymienia jaj jako produktu, który należy ograniczać w diecie! Zwrócono uwagę, iż podwyższony poziom cholesterolu ma związek, przede wszystkim, ze spożywaniem produktów zawierających dużą ilości nasyconych kwasów tłuszczowych, nienasyconych kwasów typu trans oraz cukrów. W rozważaniach na temat poziomu cholesterolu zwrócono także uwagę na konieczność uwzględniania innych czynników mających wpływ na jego wysokość, tj.: wiek, styl życia, stan zdrowia, waga i uwarunkowania genetyczne. Dodatkowo, badania naukowe nie wskazują, iż spożywanie jaj wpływa na wzrost poziomu cholesterolu we krwi. Co więcej, zauważono, że obecność w żółtku lecytyny pozytywnie wpływa na stosunek cholesterolu HDL do LDL we krwi (podnosi poziom dobrego cholesterolu – HDL, obniża poziom złego – LDL), a także obecność kwasów omeg 3 wpływa na jego obniżenie w surowicy.

Zalecenia co do liczby spożywanych jaj nie są jednoznaczne i różnią się w poszczególnych krajach. W normach żywienia dla populacji polskiej wydanych przez Instytut Żywności i Żywienia zalecana jest, dla osób dorosłych, 1 porcja (150 g) dziennie z grupy: mięso, ryby, drób, wędlina, jaja, nasiona roślin strączkowych. W praktyce oznacza to, że dziennie można spożyć do 3 jaj, pod warunkiem, że nie spożywa się innych produktów z tej grupy. W przypadku dzieci i młodzieży zaleca się 2 porcje z tej grupy produktów.

Zespół redakcyjny pacjentinfo.pl

Artykuł powstał na podstawie informacji ogólnodostępnych, nie zastępuje konsultacji lekarskich i nie jest poradnikiem samodzielnego leczenia.